Μπορεί η ονομασία “Πιμπινέλλη το άνισον”, να μην σας είναι γνωστή, όμως η μυρωδιά του σίγουρα σας είναι οικεία. Μιλάμε για τον γλυκάνισο. Το μπαχαρικό που βάζει την αρωματική του υπογραφή στο εθνικό μας ποτό, το ούζο. Ο γλυκάνισος, εκτός από το ταλέντο του να αρωματίζει ποτά και γλυκά, έχει πολλά οφέλη και για την υγεία μας. Ας δούμε πως μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε.
Ο γλυκάνισος (pimpinella anisum) ανήκει στην οικογένεια Umbelliferae. Η καλλιέργειά του γίνεται σε ξηρό, θερμό και ελαφρύ χώμα στις αρχές Απριλίου. Το φυτό μας δίνει τα λευκά του άνθη τον Ιούλιο, και το φθινόπωρο ωριμάζει και γίνεται η συγκομιδή του. Από το φυτό επιλέγονται οι σπόροι, ξεραίνονται σε σκιερά μέρη για να χρησιμοποιηθούν στην συνέχεια στην βιομηχανία ζαχαροπλαστικής, στην αρωματοποιία και στην φαρμακευτική.
Γλυκάνισος, αστεροειδής γλυκάνισος ή μάραθος;
Ας λύσουμε αρχικά μια παρεξήγηση που γίνεται συχνά. Ο γλυκάνισος ή το γλυκάνισο, είναι ένα φυτό που φύεται στην ανατολική Μεσόγειο και την Ασία. Έχει ομοιότητες κυρίως στο άρωμα, με τον αστεροειδή γλυκάνισο, τον μάραθο και την γλυκόριζα. Όμως δεν πρέπει τον μπερδεύουμε, γιατί στην ουσία πρόκειται για ένα τελείως διαφορετικό φυτό με τις δικές του ιδιότητες. Για παράδειγμα, ο αστεροειδής γλυκάνισος φυτό της Β. Κίνας, είναι πολύ πιο οικονομικός στην παραγωγή και την επεξεργασία του. Για αυτό τον λόγο και η παραγωγή του είναι πολύ μεγαλύτερη σε ποσότητα. Έτσι είναι πιθανό να τον βρίσκουμε πιο συχνά και πιο εύκολα είτε σε μορφή σπόρου είτε σε μορφή ελαίου.
Μπαχαρικό ή βότανο;
Ο γλυκάνισος είναι στην ουσία μπαχαρικό. Είναι πολύ διαδεδομένος τόσο στην ανατολίτικη γαστρονομία, σε πολλά παραδοσιακά πιάτα και αφεψήματα, όσο και στην δυτική κουλτούρα. Με αυτόν αρωματίζουμε φαγητά αλλά κυρίως γλυκά, καραμέλες, κουλουράκια και ποτά, όπως το δικό μας ούζο.
Όμως ο γλυκάνισος μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά κάποιο τρόπο και ως θεραπευτικό βότανο, μια και τα οφέλη του είναι σημαντικά για την υγεία μας. Χρησιμοποιούμε κυρίως τους σπόρους του σε αφεψήματα, αλλά και το αιθέριο έλαιό του σε αλοιφές και σκευάσματα.
Ποια είναι τα οφέλη του γλυκάνισου για την υγεία μας;
O γλυκάνισος είναι ένα φυτό που φτάνει περίπου στο ένα μέτρο και παράγει μικρά λευκά άνθη. Ο καρπός τους, είναι ο σπόρος του γλυκάνισου με την χαρακτηριστική μυρωδιά που οφείλεται στην ουσία της ανηθόλης.
Ας δούμε τι μπορούν αυτά τα μικρά σποράκια να προσφέρουν στην καλή λειτουργία του οργανισμού μας:
Είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά. Παρόλο που ο γλυκάνισος δεν έχει πολλές θερμίδες, ωστόσο είναι πλούσιος σε μέταλλα όπως το σίδηρο, το μαγνήσιο και το κάλιο.
Είναι θεραπευτικός για το γαστρεντερικό σύστημα. Μειώνει τα αέρια, βοηθά στην πέψη, και προστατεύει από το έλκος και τις καούρες στο στομάχι μειώνοντας τα γαστρικά υγρά.
Ανακουφίζει τις αϋπνίες. Ο γλυκάνισος μπορεί να λειτουργήσει ρυθμιστικά σε αυτούς που έχουν διαταραχές ύπνου. Είναι σημαντικό να κάνουμε αφέψημα ή έγχυμα γλυκάνισου σε ζεστό νερό αλλά όχι σε νερό που βράζει, ώστε όλα τα αρώματα και οι ιδιότητες του φυτού να μπορέσουν να αναδυθούν σταδιακά. Ιδανικά το καταναλώνουμε μετά το φαγητό και πριν τον ύπνο.
Έχει αντικαταθλιπτική δράση. Έχει παρατηρηθεί σε μελέτες που έχουν γίνει τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα, ότι η συστηματική χρήση του γλυκάνισου μπορεί να δράσει αντικαταθλιπτικά σε ήπια ή μέτρια κατάθλιψη, όπως και ορισμένες φαρμακευτικές ουσίες.
Ρυθμίζει την καλή λειτουργία του εντέρου. Το αφέψημα του γλυκάνισου είναι ένα ιδανικό ήπιο φάρμακο για την δυσκοιλιότητα. Η τακτική του χρήση θα μας κάνει εξίσου τακτικούς ρυθμίζοντας την λειτουργία του εντέρου. Επίσης είναι ευεργετικό στην περίπτωση του ευερέθιστου εντέρου.
Ανακουφίζει τον πονοκέφαλο. Ένα κατάπλασμα με σπόρους γλυκάνισου τοποθετημένο στο μέτωπό μας μπορεί να σταματήσει τον πονοκέφαλο.
Είναι άριστο αποχρεμπτικό. Ιδανικό στα κρυολογήματα και τα φλέματα, ο γλυκάνισος μας γλυκαίνει τον λαιμό, καθαρίζει τους πνεύμονες και λειτουργεί ενισχυτικά στο αναπνευστικό μας σύστημα. Είναι ιδανικό για περιπτώσεις άσθματος, βρογχίτιδας, βήχα, γρίπης και πνευμονίας.
Βοηθά τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Είναι φυτοοιστρογόνο, δηλαδή μιμείται τα χαρακτηριστικά των οιστρογόνων. Με αυτό τον τρόπο μειώνει τις εξάψεις και βοηθά στην τόνωση της οστικής μάζας των γυναικών που βρίσκονται στην φάση της εμμηνόπαυσης.
Ανακουφίζει τους πόνους της περιόδου. Για τους ίδιους λόγους, δηλαδή την οιστρογονική του δράση, ο γλυκάνισος είναι ένα φυσικό παυσίπονο που λειτουργεί καταπραϋντικά σε αυτές τις περιπτώσεις.
Ανακουφίζει τους βρεφικούς πόνους. Το αφέψημα γλυκάνισου είναι ιδανικό για τα μωράκια που υποφέρουν από κολικούς. Θα μαλακώσει την κοιλίτσα τους, θα βελτιώσει τον λόξιγκα και θα τους χαρίσει ήρεμο ύπνο.
Ενισχύει τον θηλασμό. Παρόλο που δεν επιτρέπεται να τον καταναλώνουμε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι ιδανικός για την περίοδο του θηλασμού. Εξαιτίας των ήπιων φυσικών οιστρογόνων του, είναι πολύ ευεργετικός για την παραγωγή του μητρικού γάλακτος.
Ευεργετικός για το δέρμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αλοιφές ή κομπρέσες προκειμένου να ρυθμίσει δερματικά προβλήματα όπως η ακμή. Επίσης το αιθέριο έλαιο -αραιωμένο σε κάποια βάση- είναι απωθητικό των ψειρών και ψύλλων.
Είναι χαλαρωτικός για το νευρικό μας σύστημα. Ο γλυκάνισος έχει κατευναστικές ιδιότητες και μπορεί να μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε όταν έχουμε ένταση και στρες.
Είναι αφροδισιακός και βοηθά την σεξουαλική υγεία των ανδρών. Ένα ποτήρι -σουρωμένο- νερό στο οποίο έχουμε τρίψει μια κουταλιά σπόρων γλυκάνισου, μπορεί να τονώσει την λίμπιντο και να λειτουργήσει ενισχυτικά στην ανδρική κλιμακτήριο.
Πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον γλυκάνισο;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αν θέλουμε να απολαύσουμε το γλυκό άρωμα του γλυκάνισου και να το βάλουμε στην κουζίνα μας ή στην τσαγιέρα μας.
Φτιάχνοντας ένα αφέψημα. Μια γεμάτη κουταλιά της σούπας σπόροι γλυκάνισου, είναι αρκετοί για να μας δώσουν ένα ωραίο ζεστό ρόφημα, που θα γεμίσει δύο φλιτζάνια του τσαγιού.
Πασπαλίζοντας μια σαλάτα ή μια σούπα. Μπορούμε να αρωματίσουμε την σούπα μας ή την σαλάτα μας με μερικούς τριμμένους σπόρους γλυκάνισου.
Μασώντας σπόρους. Μετά από ένα πλούσιο γεύμα, αν θέλετε να φρεσκάρετε το στόμα σας και να βελτιώσετε την αναπνοή σας μασήστε λίγους σπόρους.
Προσθέτοντας μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο στην βάση λαδιού για το μασάζ, θα απολαύσουμε τις χαλαρωτικές και σπασμολυτικές του ιδιότητες.
Συνδυάζοντάς το σε μια απλή συνταγή για κέικ ή κουλουράκια. Προσθέστε μια κουταλιά του γλυκού τριμμένο γλυκάνισο στην βασική σας ζύμη και τα κουλουράκια σας θα αποκτήσουν άλλη διάσταση. Συνδυάζεται επίσης πολύ ωραία και αναδεικνύει τέλεια τα αρώματα της κανέλας.
Αρωματίστε την σοκολάτα ή τον καφέ σας. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου αυτό είναι συνήθεια. Μπορείτε να το κάνετε και σεις δοκιμάζοντας την αναλογία που σας αρέσει.
Φτιάξτε ένα λικέρ. Προσθέστε τριμμένο γλυκάνισο στο μπράντι ή στην βότκα σας και αφήστε την να μείνει κλειστή για μερικές μέρες. Δοκιμάστε αφού σουρώσετε πρώτα το ποτό σας.
Ένα έξυπνο tip με λίγη βότκα
Μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας εκχύλισμα γλυκάνισου πολύ εύκολα και απλά.
Σε ένα μικρό αποστειρωμένο βάζο, βάλτε δύο κουταλιές γλυκάνισο και ένα φλιτζάνι βότκα. Σφραγίστε καλά και αφήστε το βαζάκι σε ένα δροσερό ντουλάπι της κουζίνας σας για δύο-τρεις μήνες. Όταν περάσει το διάστημα αυτό, σουρώστε καλά το περιεχόμενο και φυλάξτε το υγρό σε ένα βάζο. Την επόμενη φορά που θα καλέσετε τους φίλους σας για καφέ, αρωματίστε με ένα σταγονόμετρο τον espresso τους! Επίσης μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε σαν άρωμα ζαχαροπλαστικής.
Από που αγοράζουμε γλυκάνισο και πως τον αποθηκεύουμε;
Μπορούμε να προμηθευτούμε γλυκάνισο από ένα κατάστημα μπαχαρικών ή από κάποιο κατάστημα υγιεινής διατροφής. Προσέξτε όταν τον αγοράζετε να μην είναι ταλαιπωρημένος και τριμμένος. Οι σπόροι θα πρέπει να είναι ατόφιοι και να έχουν ένα αχνό πράσινο χρώμα. Διατηρείται εύκολα γιατί είναι αρκετά ανθεκτικός. Μπορούμε να τον αποθηκεύσουμε σε ένα βάζο, όπως όλα τα βότανα και τα μπαχαρικά, και να το τοποθετήσουμε σε κάποιο σκοτεινό και δροσερό σημείο της κουζίνας μας. Διατηρείται έως και έναν ολόκληρο χρόνο, εφόσον βέβαια δεν είναι τριμμένος. Εάν τον τρίψετε, καλό θα ήταν να τον χρησιμοποιήσετε άμεσα, γιατί οξειδώνεται και χάνει την αρωματική και θεραπευτική του δύναμη.
Λίγα λόγια για την ιστορία
Ο γλυκάνισος για τους Κινέζους όπως και για τους Έλληνες ήταν ένα ιερό φυτό. Είχε πολλές χρήσεις κυρίως στην ιατρική. Ο μεγάλος Έλληνας γιατρός Ιπποκράτης, είχε στην ιατρική φαρέτρα του τον “ανισίτη οίνον” ένα είδος κρασιού, το οποίο χρησιμοποιούσε θεραπευτικά. Το ίδιο σκεύασμα υπήρχε και στην αρχαία Ρώμη, γνωστό ως “κρασί του Ιπποκράτη”, το οποίο χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύουν προβλήματα της ερωτικής δραστηριότητας. Σε συνδυασμό με το τίλιο, ο γλυκάνισος είχε για τους αρχαίους, ηρεμιστική δράση. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι λόγο της αντιβακτηριδιακή του ιδιότητας, το χρησιμοποιούσαν στην ταρίχευση των βασιλέων τους. Επίσης το συναντάμε στα βυζαντινά χρόνια και σε λαϊκές παραδόσεις που λένε ότι διώχνει τους εφιάλτες και τον ανήσυχο ύπνο.
Στην αρχαία Ρώμη στο τέλος των συμποσίων προσέφεραν ένα είδος κέικ που ήταν αρωματισμένο με γλυκάνισο, προφανώς για να βοηθήσουν την καλή πέψη των συνδαιτυμόνων μετά από το πλούσιο γεύμα. Λέγεται ότι αυτή η παράδοση να προσφέρετε κέικ στο τέλος ενός εορταστικού γεύματος, είναι αυτή που αργότερα εξελίχθηκε στη σημερινή γαμήλια τούρτα που όλοι ξέρουμε.
Το ξέρατε ότι;
- σε όλο τον κόσμο υπάρχουν μπισκότα με γλυκάνισο όπως τα Ολλανδικά muisjes, τα μεξικάνικα bizcochitos, τα Ιταλικά pizzelle, τα Αυστριακά anisbogen, τα Περουβιανά picarones
- σε όλο τον κόσμο έχουμε ποτά αρωματισμένα με γλυκάνισο όπως το arak (M. Ανατολή), το aguardiente (Κολομβία), το αψέντι (Γαλλία), το Jagermeister (Γερμανία), η σαμπούκα (Ιταλία), η ρακή (Τουρκία) και φυσικά το ελληνικό ούζο
- στην Αίγυπτο παρασκευάζουν ένα ζεστό τσάι με γλυκάνισο που ονομάζεται “yansoon” το οποίο προσφέρουν στις μητέρες που θηλάζουν
- οι κατασκευαστές ατμομηχανών στην Αγγλία, ενσωματώνουν κάψουλες με έλαιο γλυκάνισου στα ρουλεμάν ώστε σε περίπτωση υπερθέρμανσης η χαρακτηριστική μυρωδιά να λειτουργήσει ως σήμα κινδύνου
- το γλυκάνισο είναι ένα από τα μυστικά συστατικά του λικέρ Chartreuse
Έχει ο γλυκάνισος παρενέργειες;
Μπορεί ο γλυκάνισος να θεωρείται γενικά ασφαλής στην χρήση, όμως θα πρέπει πάντα να προσέχουμε την δοσολογία και να μην το παρακάνουμε. Πιθανές παρενέργειες που μπορεί να προκύψουν είναι:
Αλλεργικές αντιδράσεις: Αν κάποιος είναι αλλεργικός στο μαϊντανό ή τον μάραθο μπορεί να εκδηλώσει κάποια αλλεργία και στον γλυκάνισο, γιατί ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Τα συμπτώματα της αλλεργίας είναι κνησμός ή οίδημα.
Ορμονικές διαταραχές: Επειδή ο γλυκάνισος είναι ένα φυτοοιστρογόνο, μπορεί να επηρεάσει καταστάσεις που έχουν σχέση με τον θυρεοειδή ή γενικότερα τις ορμόνες.
Διαβάστε ακόμη:
Θεραπευτικά βότανα | Ένας πολύτιμος οδηγός χρήσης
Οξύμελι (ξιδόμελο) βοτάνων | Οφέλη και 3 τρόποι για να το φτιάξετε
Θαυματουργό χαμομήλι | Μάθε τα κρυφά οφέλη του
Λεβάντα | Οι θεραπευτικές ιδιότητες της μωβ βασίλισσας των βοτάνων
Δικτυογραφία/ Βιβλιογραφία:
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-582/anise
https://medmelon.gr/anise-seed-2/
https://www.verywellhealth.com/the-benefits-of-anise-88608
https://www.healthbenefitstimes.com/anise/
Στόχος μας να αποτελεί την πρώτη επιλογή για κάθε αναγνώστη που θέλει να διανύσει το ταξίδι της ζωής του όμορφα και με θετικό τρόπο.
Αν θέλεις κι εσύ να συμμετέχεις στην ομάδα μας, σαν αρθρογράφος ή συνεργάτης, στείλε μας μήνυμα στο [email protected]
