Του Νίκου Μπακόπουλου
ολο και περισσότερο, στους κόλπους της Ψυχολογίας αλλά και στους διάφορους χώρους αυτογνωσίας, αναφέρεται το θέμα της άνευ όρων αποδοχής του άλλου/ης, ως μιας από τις προϋποθέσεις για αρμονικές σχέσεις.
Η αποδοχή όμως του άλλου ιδιαίτερα του/της συντρόφου μας, καθώς και της συμπεριφοράς του/της, είναι τελικά μία λευκή επιταγή;
– Γιατί άλλο είναι να αποδεχόμαστε τον Άνθρωπο, δηλαδή μία άλλη ψυχή στο δικό της ταξίδι εξέλιξης και άλλο να αποδεχόμαστε την κάθε συμπεριφορά του, που πολλές φορές μπορεί να είναι πολύ καταστροφική ή παραβιαστική ή κακοποιητική.
Χρειάζεται εδώ να αναγνωρίσουμε και να καταλάβουμε ότι συνήθως πίσω από την κάθε συμπεριφορά κρύβεται η πρόθεση του άλλου να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τις ανάγκες του.
Μόνο που το κάνει με τον τρόπο που έχει μάθει και έχει προγραμματιστεί ή έχει αναγνωρίσει ότι είναι το σωστό για αυτόν, μέσα από τις πεποιθήσεις που έχει δημιουργήσει.
• Ρόλοι και καθρεφτίσματα
Ο καθένας δηλαδή λειτουργεί μέσα από τους ρόλους που έχει υιοθετήσει από μικρό παιδί π.χ του θύματος, του τρομοκράτη, του απόμακρου, του ανακριτή κλπ. Λειτουργεί μέσα από το έλλειμμα της αγάπης ή της αποδοχής που έχει βιώσει στην παιδική του ηλικία. Το κάνει για να δείξει, με τους τρόπους που έχει μάθει, ότι αξίζει, ότι αναγνωρίζεται, ότι είναι αποδεκτός κλπ.
Χρειάζεται λοιπόν, όταν συνδεόμαστε με τους συντρόφους μας με “δύσκολες συμπεριφορές” να αναρωτιόμαστε: γιατί έλκουμε ανθρώπους που μας συμπεριφέρονται με τρόπο που μας ταλαιπωρεί; Γιατί αυτό επαναλαμβάνεται, τι έχουμε να μάθουμε μέσα από αυτό;
Άλλωστε έλκουμε στη ζωή μας αντίστοιχα γεγονότα ή καταστάσεις. Κοιτάζουμε λοιπόν να δούμε τι μας καθρεφτίζει αυτή η συμπεριφορά του άλλου.
Και συνήθως αυτό που αντανακλάται, πάνω απ’ όλα, στη ζωή μας είναι αυτό που κάνουμε και εμείς.
Οι άλλοι συνήθως, μας καθρεφτίζουν μια συμπεριφορά που έχουμε εμείς οι ίδιοι. Για παράδειγμα:
– Θέλουμε να ελέγχουμε τους άλλους; Τότε μας ενοχλεί που οι άλλοι θέλουν να μας ελέγχουν.
– Θέλουμε να είμαστε εμείς οι αρχηγοί; Τότε μας ενοχλεί που θέλουν οι άλλοι να είναι οι αρχηγοί. Μας καθρεφτίζει τον εαυτό μας.
Τα δύο βασικά στοιχεία που αντανακλώνται/καθρεφτίζονται στη ζωή και στις σχέσεις μας περισσότερο από όλα τ’άλλα, είναι η δική μας συμπεριφορά (συνήθως ό,τι αγαπάμε ή ό,τι αντιπαθούμε) και οι φοβίες μας.
• Χρωματιστά γυαλιά- πεποιθήσεις
Ο καθένας ανάλογα με τα παιδικά του βιώματα αναπαράγει κι άλλες συμπεριφορές.
Είναι σαν ο καθένας να φοράει διαφορετικό χρώμα γυαλιών (πεποιθήσεις) και να βλέπει τη ζωή με τα αντίστοιχα χρώματα.
Έτσι αυτός που έχει μεγαλώσει με βιώματα που αντιστοιχούν σε μπλε γυαλιά θα βλέπει τον κόσμο μπλε. Αντίστοιχα κάποιος με ανάλογα βιώματα που αντιστοιχούν σε πράσινα γυαλιά θα βλέπει τον κόσμο, τη ζωή και τις σχέσεις πράσινες.
Έχουμε αναρωτηθεί, με αυτό το σκεπτικό, ποιος τελικά εχει δίκιο;
Και οι δύο έχουν δίκιο, γιατί κυρίως αυτά τα χρώματα κυριαρχούσαν στη ζωή τους και μέσα από αυτή την χρωματική οπτική, αυτές δηλαδή τις πεποιθήσεις, αλληλεπιδρούν και στις σχέσεις τους.
• Αποδοχή άνευ όρων
Η ζωή όμως δεν είναι απόλυτη αλλά είναι η σύνθεση των διαφορετικών.
Η “αποδοχή άνευ όρων” αναφέρεται στον Άνθρωπο, που όμως έχει μεγαλώσει φορώντας και βλέποντας τη ζωή μέσα από τα χρωματιστά γυαλιά και μέσα απο τα καθρεφτίσματά του. Πιο συγκεκριμένα:
- Αναγνωρίζουμε στον κάθε άνθρωπο, όπως και σε εμάς την θεϊκή του φύση.
- Αναγνωρίζουμε το ρόλο του και την ανάγκη του να υπερασπιστεί, όπως αυτός ξέρει και μπορεί, τον εαυτό του.
- Αναγνωρίζουμε και βλέπουμε εντός μας αλλά και στον άλλον το ταξίδι της ψυχής στην εξέλιξή της. Μέσα απο αυτο το ταξίδι αλληλεπιδρούμε, παίρνουμε τα μαθήματά μας και εξελισσόμαστε.
Φυσικά και δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ανεχθούμε την οποία παραβιαστική ή κακοποιητική συμπεριφορά του άλλου επειδή π.χ αυτός φοράει μπλε γυαλιά και βλέπει μπλε τα πράγματα και τους τρόπους που σχετίζεται μαζί μας.
Και εδώ έρχεται πάλι στο προσκήνιο το θέμα των ορίων.
• Αγάπη εαυτού και όρια
Ναι, αποδεχόμαστε τον Άνθρωπο που έχει μάθει να φοράει μπλε γυαλιά, αλλά όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο άρθρο Βάζοντας όρια: τι μας εμποδίζει τι μας βοηθάει, βάζουμε όρια στις επιπτώσεις της συμπεριφοράς του απέναντί μας, γιατί και εμείς αγαπάμε και σεβόμαστε τον εαυτό μας και έχουμε δικαίωμα να τον προστατεύουμε.
Ακόμα- ακόμα έχουμε το δικαίωμα να απομακρυνθούμε εντελώς από ένα τέτοιο άτομο που έχει έντονα παραβιαστική συμπεριφορά.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι αποσύρουμε την αποδοχή μας απο τον Άνθρωπο. Απλά αναγνωρίζουμε ότι το ταξίδι αυτής της ψυχής είναι διαφορετικό από το δικό μας.
Εξάλλου το βασικό κριτήριο αλληλεπίδρασης με κάθε άνθρωπο έχει σαν αφετηρία την αγάπη και το σεβασμό που έχουμε εμείς για τον εαυτό μας, αφού ο τρόπος που συνδεόμαστε με τους άλλους είναι ο τρόπος που συνδεόμαστε με τον εαυτό μας. (Βλέπε Τρεις βασικές προϋποθέσεις για να δημιουργούμε υγιείς σχέσεις που διαρκούν)
Ο Χριστός στην εντολή του είπε, “αγάπα τον πλησίον σου ως τον εαυτό σου” ή αλλιώς το κριτήριο για να αγαπήσουμε και να συνδεθούμε με τον άλλο είναι ανάλογο της αγάπης και της αποδοχής που έχουμε εμείς για τον εαυτό μας.
Αυτο όμως είναι πορεία ζωής, είναι ο δρόμος της αυτογνωσίας και του γνώθι σ’αυτόν.
Είναι ο δρόμος που βαδίζουμε όλοι στη ζωή μας είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα παίρνοντας τα μαθήματά μας είτε με πόνο είτε με χάρη.