Η γιόγκα είναι ένα αποτελεσματικό, ολιστικό σύστημα εξάσκησης με πολλαπλά οφέλη για την ανθρωπότητα. Μεταξύ αυτών, η καλύτερη διαχείριση του άγχους και της κατάθλιψης, όμορφο δυνατό σώμα, καλύτερη αναπνοή.
Την τελευταία χρονιά, σε παγκόσμιο επίπεδο, αντιμετωπίζουμε μια πρωτοφανής υγειονομική κρίση, με πολλές προεκτάσεις και ολέθρια αποτελέσματα. Θάνατοι, οικονομικές απώλειες, καραντίνα για εκατομμύρια ανθρώπους, απομόνωση…. Στην ανθρωπότητα επικρατεί το αίσθημα της ανασφάλειας, της κενότητας, του φόβου. Φόβος για την επιβίωση, για την οικονομική αστάθεια, για την αποξένωση. Θρήνος, για την απώλεια των ανθρώπινων ζωών, για την απώλεια της σύνδεσης με την οικογένεια και τους φίλους.
Η πρακτική στη γιόγκα αυτήν την περίοδο είναι πιο χρήσιμη από ποτέ, αλλά εμείς σαν δάσκαλοι και σαν ασκούμενοι πως ανταποκρινόμαστε σε όλα αυτά; Σίγουρα όχι αγοράζοντας χαρτί υγείας…
- Πώς μας επηρεάζει η καραντίνα σε νοητικό, ψυχικό και σωματικό επίπεδο;
- Πώς βοηθά η γιόγκα στην διατήρηση της καλής ψυχικής και σωματικής μας υγείας κατά την διάρκεια αυτής της δύσκολης εποχής;
- Πώς άλλαξε ο τρόπος που διδάσκεται και ασκείται η γιόγκα λόγω των περιορισμών;
Για όλα αυτά θα μιλήσουμε σε αυτό το άρθρο, προσπαθώντας να βγάλουμε ένα συμπέρασμα για την εξέλιξη και την προσφορά της γιόγκα, σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει….
Συνέπειες της καραντίνας στον ψυχισμό των ανθρώπων.
Η πανδημία και η ανάγκη εγκλεισμού είναι δύσκολή για όλους. Η κυριότερη συνέπεια της καραντίνας στον ψυχισμό μας είναι τα αυξημένα επίπεδα άγχους. Το άγχος είναι ένας φόβος, μία αγωνία για την μελλοντική μας κατάσταση που δημιουργείται από την αβεβαιότητα που βιώνουμε στο παρόν.
Επίσης κατά την διάρκεια του εγκλεισμού επικράτησε αίσθημα απώλειας της σύνδεσης με τους άλλους, με τις ρουτίνες της καθημερινότητας και τις δραστηριότητες της ημέρας. Αίσθημα μοναξιάς και αυτοκαταστροφής. Άλλα αισθήματα όπως θυμός, σύγχυση, ανία, λήθαργος και απομόνωση… Πολλά απ’ αυτά προκαλούν εμπειρίες με μόνιμο ψυχικό τραύμα στον πληθυσμό.
Σύμφωνα με το κέντρο ελέγχου των ασθενειών και πρόληψης (CDC) ένας στους πέντε Αμερικανούς αντιμετώπισαν ψυχικά προβλήματα άγχους, κατάθλιψης, καθώς και αυξημένη χρήση ουσιών όπως αλκοόλ, τσιγάρα, ναρκωτικά, επιπλέον εκδήλωσαν και αυτοκτονικές τάσεις. Επίσης πολλοί ήταν και εκείνοι που φοβήθηκαν υπερβολικά μην κολλήσουν την ασθένεια. Ανέπτυξαν ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές και εμφάνισαν διάφορων ειδών φοβίες, όπως μικροβιοφοβία, υποχονδρίαση, αρρωστοφοβία κλπ.
Το τμήμα ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Columbia και το Ινστιτούτο ψυχιατρικής της Νέας Υόρκης, παρουσίασαν σε μια μελέτη τους τα οφέλη της γιόγκα και του διαλογισμού στο να μειώνουν το άγχος και να αυξάνουν την ψυχική αντοχή σε αυτήν την απελπιστική εποχή.
Η έρευνα διάρκειας 8 εβδομάδων εστιάζει σε ανθρώπους που δεν νόσησαν αλλά βίωσαν υψηλό άγχος λόγω του φόβου της μόλυνσης, του θανάτου των αγαπημένων τους προσώπων, τον φόβο των οικονομικών απωλειών, του εγκλεισμού. Η έρευνα απέδειξε πως εφόσον η γιόγκα εστιάζει στην αυτοπαρατήρηση και την αναπνοή βελτιώνει τα παραπάνω συμπτώματα. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, απομακρύνει την κατάθλιψη ενισχύοντας τις “χαρούμενες ορμόνες” όπως η ντοπαμίνη, οι ενδορφίνες κλπ.
Άλλη έρευνα, αυτή τη φορά από το Ινδικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Νέου Δελχί, έδειξε πως οι ασκούμενοι στη γιόγκα είχαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους, στρες και κατάθλιψης σε σχέση με αυτούς που δεν έκαναν γιόγκα κατά την διάρκεια της καραντίνας. Μάλιστα, οι πιο προχωρημένοι ασκούμενοι είχαν πιο αυξημένη αυτογνωσία από τους αρχάριους και λιγότερο άγχος καθώς δεν ανησυχούσαν τόσο μην και κολλήσουν την ασθένεια.
Τέλος, για όσους νόσησαν και αναγκάστηκαν να απομονωθούν αποδείχθηκε πως η γιόγκα είναι ικανή να επουλώσει το τραύμα που προκαλεί η απομόνωση σε ψυχικό επίπεδο.
Οι ασκούμενοι τακτικά στη γιόγκα αποκτούν καλές και υγιεινές συνήθειες και συμπεριφορές. Η γιόγκα προσφέρει συνειδητότητα και έτσι οι ασκούμενοι αποφεύγουν τις κακές συνήθειες που βλάπτουν σώμα και νου. Μειώνεται το αίσθημα της κατάθλιψης και η τάση της αυτοκαταστροφής. Στην προκειμένη περίπτωση θα μπορούσαμε να πούμε πως η γιόγκα δεν έχει παρενέργειες σε αντίθεση με τις φαρμακευτικές αγωγές με αντικαταθλιπτικά, υπνωτικά, ηρεμιστικά κλπ.
Συνέπειες της καραντίνας σε σωματικό επίπεδο.
Σε σωματικό επίπεδο η καραντίνα ανάγκασε πολλούς να αυξήσουν τις ώρες ακινησίας, αύξησε την κατανάλωση τροφής με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους. Η ακινησία, μπροστά στην τηλεόραση κυρίως, προκαλεί αίσθημα λήθαργου, ανίας, σωματικής μονοτονίας και δυσκινησίας. Τεμπελιά, έλλειψη κίνητρου για εξάσκηση αφού τα γυμναστήρια είναι κλειστά.
Είναι γεγονός πως οι άνθρωποι κινητοποιούνται βλέποντας τους άλλους να εξασκούνται, κινητοποιούνται από την κοινωνικοποίηση που προσφέρουν οι χώροι ομαδικής άσκησης, και από την φυσική παρουσία ενός δασκάλου που θα τους εμπνεύσει να προχωρήσουν στο επόμενο επίπεδο.
Η έλλειψη όλων αυτών οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο καταθλιπτικής συμπεριφοράς ο οποίος έχει επιζήμιες συνέπειες για το ανθρώπινο σώμα. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η σωματική αδράνεια που προκάλεσε η καραντίνα δημιουργεί ένα τεράστιο πρόβλημα δημόσιας υγείας που μπορεί να μεταφραστεί ακόμα και σε μείωση του προσδόκιμου ζωής. Η σωματική άσκηση ξέρουμε πως κρατά όλα τα συστήματα του οργανισμού (ανοσοποιητικό, ενδοκρινικό, πεπτικό, κλπ.) σε καλή λειτουργία και αυτά με τη σειρά τους αντιμετωπίζουν κάθε πρόκληση.
Η σωματική άσκηση πέρα από την ευεξία προσφέρει επίσης προστασία και καλύτερη ανταπόκριση στις αρνητικές συνέπειες ασθενειών όπως ο διαβήτης, η υψηλή πίεση, τα καρδιακά, αναπνευστικά νοσήματα, κλπ.
Συγκεκριμένα η σωματική άσκηση μαζί με άλλες προφυλάξεις, θεωρείται αποτελεσματική στη διαχείριση και των συνεπειών της νόσου Covid19. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Virginia συνιστούν πως η τακτική άσκηση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου από αναπνευστικές επιπλοκές της νόσου.
Ειδικά η πρακτική της γιόγκα φαίνεται πως βοηθά πολύ και στην ανάρρωση από τον κορωνοϊό καθώς οι αναπνευστικές ασκήσεις pranayama βοηθούν και δυναμώνουν το αναπνευστικό σύστημα αφού η ασθένεια αυτή προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα, βήχα και πυρετό. Επιπλέον, η γιόγκα συνολικά (asana, pranayama, dyana) ισορροπεί την λειτουργία των οργάνων, διευκολύνει την βαθιά αναπνοή, ενισχύει το ανοσοποιητικό και βοηθά στην καταστροφή των ιών και των παρασιτικών οργανισμών.
Πώς άλλαξε ο τρόπος που διδάσκεται και εξασκείται η πρακτική της γιόγκα;
Η κοινότητα της γιόγκα, δάσκαλοι και ασκούμενοι κληθήκαμε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Στα κλειστά στούντιο, στην απώλεια επαφής των ζωντανών μαθημάτων, και στην έλλειψη επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους που και εκείνοι αγαπούν την γιόγκα.
Είναι σαφές πως αυτήν την κρίσιμη εποχή η ανθρωπότητα έχει ανάγκη τη γιόγκα. Η πρακτική προσφέρει ασφαλές καταφύγιο αλλά με όλα τα στούντιο και τις σχολές κλειστές αναγκαστικά η πρακτική και η διδασκαλία μεταφέρθηκε στο διαδίκτυο. Οι διαθέσιμες τεχνολογίες έκαναν δυνατή την ζωντανή μετάδοση και συμμετοχή στα μαθήματα.
Αυτό που κράτησε τις ομάδες ζωντανές, πέρα από την ανάγκη για πρακτική, ήταν η ανάγκη για επικοινωνία κατά την διάρκεια της απομόνωσης. Δημιουργήθηκαν διαδικτυακές κοινότητες οι οποίες συγκεκριμένες ώρες και ημέρες μοιράζονταν απόψεις, τα νέα τους, συζητήσεις για διάφορα θέματα και τελικά μια ουσιώδη πρακτική στη γιόγκα.
Έγινε το διαδικτυακό μάθημα γιόγκα το γεγονός της ημέρας μες στην καραντίνα! Η αίσθηση της κοινότητας του “ανήκειν” μας βοήθησε να γνωρίσουμε διάφορες διαστάσεις του εαυτού μας, να μην αφήσουμε τον φόβο να μας καταλύσει.
Παρόλο που δεν υπάρχει η άμεση επικοινωνία και η ζωντανή επαφή, μέσω του διαδικτύου μηδενίστηκαν οι αποστάσεις και μπόρεσαν να συμμετέχουν στα μαθήματα και άνθρωποι από μακριά. Επίσης δάσκαλοι και ασκούμενοι γλυτώναμε χρόνο από τις μετακινήσεις και γινόταν η πρακτική από την άνεση του σπιτιού μας. Αυτό προέτρεψε πολλούς στο να δημιουργήσουν έναν μικρό χώρο προσωπικής πρακτικής μέσα στο σπίτι, έναν χώρο στον οποίο μπορεί κανείς να απομονωθεί, να διαβάσει, να διαλογιστεί και να κάνει την πρακτική του στη γιόγκα.
Σίγουρα το διαδικτυακό δεν μπορεί να αντικαταστήσει το δια ζώσης μάθημα γιόγκα, αλλά πιστεύω πως αυτή η παράμετρος αλλάζει την διδασκαλία για πάντα. Θα μείνει σίγουρα πάντα σαν επιλογή, αλλά είναι κρίμα να μην ξαναγυρίσουμε στις αίθουσες.
Όταν παγκόσμια επικρατεί χάος, είναι ευκαιρία να πάρουμε μια βαθιά αναπνοή και να κοιτάξουμε μέσα μας. Να στρέψουμε το βλέμμα εσωτερικά. Να παρατηρήσουμε τα συναισθήματά μας και τις αισθήσεις του σώματος. Η γιόγκα μέσα από την συνειδητοποίηση του εαυτού μας, μας οδηγεί σε μια κατάσταση αρμονίας και μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε αυτήν την χαοτική κατάσταση και να διαχειριστούμε καλύτερα τον εξωτερικό κόσμο και τις προκλήσεις του.
Σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει και καθημερινά αυξάνονται οι προκλήσεις είναι χρήσιμο να κρατάμε την αντίληψη μας σε εγρήγορση και την πρακτική μας ρευστή για να προσαρμόζεται συνεχώς στις διαρκείς μεταβολές. Η γιόγκα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που σε αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο εξελίσσεται και διαμορφώνεται ανάλογα τις ανάγκες της κάθε εποχής.
Αναλυτικά στοιχεία:
Καπράλου Ελένη
E-mail: [email protected]
Τηλ.: 6940908824 – 2221117546
Έχω παρακολουθήσει επίσης εκπαιδευτικά σεμινάρια για την Yoga Nidra (βαθιά γιόγκικη χαλάρωση), και τα Bandhas της Hatha Yoga με τον Σπύρο Καπνιά Garudananda. Για την αποτοξίνωση και την γιόγκικη διατροφή με την Γαία Λάσκου, για την Vinyasa yoga και των χειρισμό των mudras και των chakras με την Κατερίνα Σπυροπούλου.
Δείτε τα πλήρη στοιχεία της Ελένης Καπράλου
- Pranayama και ο Έλεγχος της Βιοενέργειας στη Γιόγκα - 21/09/2022
- Η γιόγκα στην εποχή του κορωνοϊού - 30/09/2021
