Η Σφίγγα, το μυθικό τέρας με κεφαλή γυναικός, σώμα λέοντος και πτερά αετού, στέκονταν έξω από την Θήβα και ρωτούσε τους διαβάτες: «τί εστίν ό μίαν έχον φωνήν τετράπουν και δίπουν και τρίπουν γίνεται;»
«Τι είναι αυτό που ενώ διαθέτει μια φωνή, έχει τέσσερα πόδια, μετά δύο και μετά τρία;».
Και όποιος «διαβάτης» δεν γνώριζε την απάντηση, η Σφίγγα τον κατασπάραζε.
Κανείς δεν στάθηκε ικανός να απαντήσει, μονάχα ένας, ο Οιδίποδας, αυτός απάντησε σωστά και καθώς απαντούσε, χαρμολύπη τον τύλιξε.
«Ο Άνθρωπος! Ο Άνθρωπος είναι η απάντηση, αφού όταν γεννηθεί μπουσουλάει, δηλαδή περπατά με τα τέσσερα, ύστερα μαθαίνει και στέκεται στα δύο του πόδια κι έπειτα γέρος καθώς είναι στον τρίτο του κύκλο Ζωής, βαδίζει με την βοήθεια του ραβδιού και ομοιάζει να έχει τρία πόδια. Ο Άνθρωπος!», φώναξε στην Σφίγγα κι αυτή ευθύς κατακρημνίστηκε.
Το αίνιγμα, η Σφίγγα το ρωτά τραγουδιστά. «Αοιδός» αποκαλείται στο πρότυπο κείμενο. Ο Οιδίποδας, έχει τις Μούσες στο πλευρό του θα έλεγε κανείς, κατορθώνει να νιώσει την δόνηση του γρίφου, να αποκωδικοποιήσει τον σκοπό, έναν μουσικό σκοπό, που είναι τελικά σκοπός Ζωής! «Μία φωνή», του επισημαίνει η Σφίγγα. Είναι τρία πράγματα, αλλά κάτω από μια φωνή. Πόσο σημαντικό το κέντρο του Λόγου, η ηχητική μας ικανότητα, η λεκτική μας δόνηση. Εδώ, υπογραμμίζεται και η ενωτική ιδιότητα του κέντρου αυτού. Ας ληφθεί υπόψη επίσης, ότι ο άνθρωπος σηκώνεται στα πόδια του και περπατά, όταν αρχίζει να μιλάει και αυτό, θα πρέπει να μας λέει πολλά, για την εξελικτική μας πορεία, σε σχέση με το πτωχό, σημερινό λεξιλόγιο (και την ανύπαρκτη μουσική παιδεία).
Ο Οιδίποδας, θα λύσει το αίνιγμα και θα καταληφθεί από χαρμολύπη. Θα χαρεί, καθώς απήλλαξε την Θήβα και την χώρα ολάκερη, από το τέρας. Θα λυπηθεί όμως, από την ίδια την συνειδητοποίηση της απάντησης.
Διότι η απάντηση, είναι η συνειδητοποίηση των κύκλων της ζωής, που τους ακολουθεί το κλείσιμο, δηλαδή ο Θάνατος. Και πράγματι, ο Οιδίποδας, μας «αναγκάζει» να συνειδητοποιήσουμε τους κύκλους του βίου και πως, ο κάθε άνθρωπος που έρχεται στην ενσάρκωση, («διαβάτης» στην Ζωή), έχει ένα συγκεκριμένο χρονικό. Όμως, μόνο μέσω της συνειδητοποίησης αυτής, το «τέρας» που διαρκώς φοβερίζει τους διαβάτες, δεν έχει πια λόγο ύπαρξης, –οι υπαρξιακοί φόβοι, που μας σφίγγουν, μας στραγγαλίζουν, εν τέλει κατακρημνίζονται.
Η Θ-Ηβα, η Θεϊκή Ήβη, η αιώνια Νεότητα δηλαδή, είναι τώρα ελεύθερη.
Είμαστε παιδιά της Αιώνιας Νιότης, αν αναγνωρίσουμε την αληθινή μας ταυτότητα και πιστέψουμε σε αυτήν, παρά στον αισθητό κόσμο. Ο αισθητός κόσμος, είναι το υπνωτικό γήρας, ένας «ύπνος» που απασχολεί διασκεδαστικά, μα στο τέλος κατασπαράζει, ενώ η υπέρβαση αυτού είναι η α-λήθεια. Η άρση της λήθης.
Ο Οιδίποδας, έλυσε τον γρίφο, καθ’οδόν προς την αναζήτηση του γένους του, της πατρίδας του, της αλήθειας του⋅ με κάθε κόστος.
Στο διάβα της Ζωής του, θα ακολουθήσει αναπόδραστα, την Μαντική Μοίρα που το Μαντείο του Απόλλωνα (του ηγέτη των Μουσών), είχε σχεδιάσει για αυτόν. Αρχίζει να καταλαβαίνει ότι άλλοι είναι οι αληθινοί του γονείς. Πράγματι, οι Γήινοι γονείς μας είναι οι τροφοί μας, όμως το πραγματικό γένος μας είναι οι Συμπαντικές δυνάμεις, αφού είμεθα ψίχουλα από την Θεϊκή-Κοσμική-Συμπαντική Τράπεζα. Απαιτείται, αποταύτιση. Αγάπη, σεβασμός, τιμές προς τους γονείς, αλλά και αποταύτιση.
Ο Ήρωας, έχει επίσης άγνοια και περί της καταγωγής του. Δεν γνωρίζει ουσιαστικά, την αληθινή του ταυτότητα.
Μήπως όμως κι εμείς, έως κάποιο βαθμό, δεν αγνοούμε την αληθινή μας ταυτότητα και αληθινή καταγωγή;
Μαζί με την ανακάλυψη της αληθινής καταγωγής και τη συνειδητοποίηση της αληθινής πατρίδας, οδηγείται σταδιακά και σε μια αυτογνωσία, παρόλο που αυτή του φέρνει πόνο. Πάντα η ανακάλυψη του αληθινού εαυτού, προκαλεί αναταραχές στο περιβάλλον και πόνο στον αναζητητή.
Ο Οιδίποδας, έχει πρησμένα πόδια, όπως προδίδει και το όνομά του (οίδημα-πούς/ πόδι). Τα πόδια στην Ελληνική Μυθολογία είναι πολύ σημαντικά σύμβολα. Επειδή είναι το μέσον μέσω των οποίων κινείται ο Άνθρωπος, συμβολίζουν τις κινητικές δυνάμεις της Ψυχής, δηλαδή τις εξελικτικές μας δυνάμεις. Ο Οιδίποδας, με τα πρησμένα πόδια, έχει διεσταλμένες αυτές τις εσωτερικές δυνάμεις.
Αντίστοιχα κι αυτός ο οποίος, διαθέτει διεσταλμένη ψυχική δύναμη, αυτός που μπορεί να αντέξει το βάρος της αναζήτησης και τελείωσης, αυτός θα εξαφανίσει τον «σφιγκτήρα» της άγνοιας από το υποσυνείδητό και θα επαληθεύσει την Μαντική Μοίρα κάθε ενός εκάστου, δηλαδή να υλοποιηθεί η ατομική εκθέωση.
Το αίνιγμα της Σφίγγας, είναι ταγμένο στον υπέρτατο Νόμο των Τριών: τρία σώματα διαθέτει εκείνη, τρείς οι κύκλοι του βίου (- η απάντηση στο αίνιγμα), τρία τα βασικά μέρη της Ψυχής, τρείς οι Κόσμοι (Άνω-Δίας, Μέσος-Ποσειδώνας, Κάτω-Άδης), τρία τα γένη στην γραμματική, τρία τα 24ωρα στην έκβαση μιας ασθένειας, τρεις οι νικητές που ανεβαίνουν σε βάθρο… Παντού γύρω μας, εξουσιάζει ο υπέρτατος Νόμος του Τρία. Ο Τρίποδας ως κατεξοχήν Ελληνικό σύμβολο και ως ιδιαίτερο σύμβολο του Μαντικού Απόλλωνα, θα πρέπει τώρα να μας απασχολήσει πιο βαθιά.
Ο Βασιλιάς Οιδίποδας, θα καταλήξει «τυφλός», συμβολικά δηλαδή απελευθερωμένος από τον αισθητό κόσμο και τις αυταπάτες αυτού, ενεργώντας πια με τη Νοητική του προίκα. Μια προίκα, που όλοι διαθέτουμε.
Θα τον πάρει από το χέρι η Αντιγόνη, αυτή που στο ομώνυμο έργο, θα δώσει ακόμα και την ζωή της ώστε να τηρηθούν οι Κοσμικοί Νόμοι, απέναντι στους Γήϊνους νόμους, των εκάστοτε βασιλιάδων. Θα εγκαταλείψουν οικειοθελώς την πόλη που αγαπούν και διοικούν. Μαζί θα βρεθούν στην Ιερή Γη του Κολώνού και εκεί ο Οιδίποδας θα εκθεωθεί, μέσα σε κλίμα βροντών κι αστραπών, συμβολικά δηλαδή, με την παρουσία του Διός.
Ο Οιδίποδας, δεν είναι ένας τυχαίος «διαβάτης».
Είναι απελευθερωτής. Απελευθερώνεται και μας απελευθερώνει. Και η δικιά μας Μαντική Μοίρα είναι παρομοίως, όπως ήταν κι η δικιά του: αναπόδραστη.
Είμαστε τα όντα που θα γεννηθούν, θα μεγαλώσουν, θα ωριμάσουν και θα καλεστούν να κλείσουν τον κύκλο. Μέσα σε κλίμα Αιώνιας Ήβης, αν το θελήσουμε. Μέσα σε κλίμα απόλυτης Κάθαρσης και Αποταύτισης από το γήινό μας περιβάλλον κι ότι περιλαμβάνει αυτό. Μέσα σε κλίμα, λύσις των δραμάτων. Λύσις των δεσμών. Λύσις της ανάγκης αξιωμάτων. Λύσις κάθε τέρατος τελικά, που λυμαίνεται την ευτυχία και ολβιότητα μας.
Η Σφίγγα, απασχολούσε τον κάθε διαβάτη προσωπικά. Ήταν μια κατ ’ιδίαν, σύντομη κουβέντα «Σωκρατικής μαιευτικής». Ανάγκαζε τον «διαβάτη» να απασχοληθεί με τον εαυτόν του. Σήμερα, κάθε τι, μας ωθεί προς το αντίθετο, δηλαδή να ασχολούμαστε με τα πάντα και με όλους, αρκεί να μην ασχοληθούμε με τους εαυτούς μας. Πόσο ανώφελο είναι αυτό πραγματικά και πόσο τελικά μας κατατρώγει. Μας κατατρώγει και ποιοτικά και ποσοτικά, στερώντας μας πολύτιμο χρόνο από τον βίο μας και την πολύτιμη αξία του Εαυτού.
Οιδίπους Τύραννος, Σοφοκλέους – Υπόθεση
Ο Βασιλιάς της Θήβας, Λάϊος και η Βασίλισσα Ιοκάστη, έπειτα από χρόνια ατεκνίας αποκτούν έναν υιό. Όμως λόγω του Δελφικού χρησμού ότι το παιδί μεγαλώνοντας, θα σκοτώσει τον πατέρα του και θα νυμφευθεί την μητέρα του, ο Λάϊος, σκέφθηκε να το θανατώσει. Καθώς όμως αυτό του στάθηκε αδύνατο, του δένει τα πόδια και τον παραδίδει σε έναν βοσκό, να τον παρατήσει στο βουνό για να τον κατασπαράξουν τα θηρία.
Μα, κι ο βοσκός δεν μπόρεσε να εκτελέσει την αποστολή αυτή, έτσι το παιδί καταλήγει από χέρι σε χέρι, στα ανάκτορα της Κορίνθου, στον βασιλιά Πόλυβο και στην βασίλισσα Μερόπη και, άτεκνοι καθώς ήταν, καταχάρηκαν. Ονόμασαν το βρέφος Οιδίποδα, επειδή από τα δεσμά στα πόδια του, οι αστράγαλοί του, πρήστηκαν.
Όμως, μεγαλώνοντας ο Οιδίποδας, ακούει τους ψιθύρους περί νοθείας και αποφασίζει να μεταβεί στους Δελφούς, να λάβει χρησμό. Εκεί, του επαναλαμβάνεται ο χρησμός που δόθηκε στον αληθινό του πατέρα, ότι δηλαδή θα γίνει πατροκτόνος και θα νυμφευθεί την μητέρα του.
Ο Οιδίποδας συγκλονισμένος, αυτοστιγμεί, αποφασίζει να φύγει οριστικά από τους θετούς του γονείς. Αφού τους αναγνωρίζει ως αληθινούς του γονείς, πιστεύει ότι αφορά αυτούς και θέλει να αποφύγει την Μαντική Μοίρα. Δεν ξέρει ακόμα που θα πάει. Όμως καθώς φεύγει από τους Δελφούς, κάπου εκεί έξω από την Θήβα, συναντά τον Λάϊο, όπου δίχως να γνωρίζουν ο ένας τον άλλο, διαπληκτίζονται και ο Οιδίποδας πράγματι, σε θέση αυτοάμυνας, τον σκοτώνει.
Πιο κάτω, θα συναντήσει την Σφίγγα. Θα λύσει το φοβερό αίνιγμα. Οι Θηβαίοι έχουν αποφασίσει πως, όποιος καταφέρει να νικήσει την Σφίγγα, θα τον κάνουν βασιλιά τους. Έτσι, βρίσκεται στην Θήβα, την πατρική του Γη, βασιλιάς, να νυμφεύεται την χήρα Ιοκάστη, την βασίλισσα και μητέρα του. Αλλά κανένας από τους δύο, δεν γνωρίζει ποιος είναι ο άλλος*.
Μέχρι στιγμής ο Οιδίποδας, δεν γνωρίζει. Μόνον το αίνιγμα γνώριζε.
Τα χρόνια κυλούν, αποκτά μαζί με την Ιοκάστη τέσσερα παιδιά κι όλο το βασίλειο είναι σε κατάσταση ευδαιμονίας, αφού ο νέος βασιλιάς είναι γεμάτος αγάπη για τον λαό του. Όμως, όταν ένας λοιμός ξεσπά, η λύσις του, θα σταθεί αφορμή, να ξεσκεπαστούν όλα τα γεγονότα και ο Οιδίποδας να έλθει αντιμέτωπος με την αλήθεια του. Και να γνωρίσει.
*Ας σημειωθεί ότι το ψυχολογικό σύμπλεγμα που ονομάζεται Οιδιπόδειο, αφορά την γνωστοποιημένη σχέση μεταξύ μητρός και υιού. Στο δράμα του Σοφοκλή, τα δύο πρόσωπα έχουν άγνοια ταυτότητας άρα και δεσμών. Κι όταν ανακαλύπτουν την συγγένεια, αυτοτιμωρούνται και ταράζονται και οι ίδιοι (η Ιοκάστη αυτοκτονεί). Εξ άλλου, ο Οδίποδας και η Ιοκάστη, γεννούν τέσσερα τέκνα, εκ των οποίων κανένα δεν έχει συμπτώματα αιμομιξίας, ενώ όλα είναι αμέμπτου ηθικής.
Η Ελληνική Μυθολογία και Φιλοσοφία, ομιλεί με σύμβολα και πολύ βαθιά Μυητικά- κρυπτά μηνύματα, τα οποία πρέπει να εξετάζονται ακριβώς έτσι. Ομοίως, η σχέση Οιδίποδα-Ιοκάστης, είναι βαθειά αλληγορική, καθώς και η πατροκτονία.
Ίσως λοιπόν, ο όρος «οιδιπόδειο σύμπλεγμα», να είναι αδόκιμος, όσον αφορά το συγκεκριμένο ψυχικό σύμπλεγμα, και εν τέλει, παραπλανητικός, όσον αφορά τα Ελληνικά κείμενα, τα οποία φέρουν μέσα τους σημαντικές Διδασκαλίες για την ανθρώπινη πληρότητα και εντελέχεια._
Εργάζομαι ομαδικά και ατομικά με τον Ήχο και την Δόνηση. Αναβιώνω μέσα από δρώμενα και σεμινάρια, την δεύτερη Απολλώνια ακτίνα: την Αρμονία. Εργάζομαι με γκρουπ από Ελλάδα και εξωτερικό, δίδοντας Μυητικές διδασκαλίες, σχετικές με την Αρμονία από την Αρχαία Ελλάδα ως τις ανακαλύψεις της Επιστήμης σήμερα.
Δείτε τα πλήρη στοιχεία της Άννας Χαλκιώτη
- Η Σφίγγα της Θήβας - 03/08/2021
- Ασκληπιεία - 03/05/2019
- Πως ο ήχος και η δόνηση επιδρούν ευεργετικά στην ανθρώπινη τριμερία σώμα – ψυχή – νους - 16/10/2018
