Ένα από τα παραδείγματα που μου αρέσει να χρησιμοποιώ είναι αυτό της σούπας, και συγκεκριμένα της καροτόσουπας.
‘Άραγε πόσο νόστιμη μπορεί να γίνει μία σούπα με σκέτο καρότο. Η συνταγή μας προστάζει να προσθέσουμε ζωμό από λαχανικά, κρεμμύδι, σκόρδο, πράσο, αλάτι, πιπέρι, και στο τέλος αφού βράσουν όλα μαζί, λίγο γάλα. Τα περνάμε όλα από το μπλέντερ με αποτέλεσμα όλος ο πλούτος των υλικών να μετατραπεί σ’ ένα παχύρευστο ζωμό. Προσωπικά λατρεύω το τζίντζερ και πάντα προσθέτω ένα φρέσκο κομμάτι που το βράζω με τα υπόλοιπα υλικά και το πολτοποιώ μετά.
Άραγε η δημιουργία αυτής της σούπας περιορίζεται στα δικά μας χέρια; Σίγουρα έχει σημασία η συνταγή που χρησιμοποιούμε και τα υλικά και ο τρόπος παρασκευής. Σκέφτομαι πάλι τα υλικά. Κάποιος ή κάποιοι τα φύτεψαν, τα πότισαν και τα έστειλαν στην αγορά. Και κάποιοι τα έφεραν στην πόρτα μας, έτοιμα να τα χρησιμοποιήσουμε.
Και βέβαια δε συγκρίνεται το καρότο χωρίς φάρμακα, κομμένο από το κήπο μας, με το καρότο που έχει «τραφεί» με διάφορα χημικά είτε για να ωριμάσει γρήγορα, είτε για να μην αρρωστήσει, είτε για να έχει πολλά «αδελφάκια» που όλα μαζί θα γεμίσουν γρήγορα τον πάγκο του μανάβη.
Η δημιουργία ακόμη και αν φαίνεται ατομική, περιλαμβάνει πολλούς αθέατους συνεργάτες που ανάλογα με την ποιότητα της δουλειάς τους συντελούν στο τελικό αποτέλεσμα.
Και βεβαίως θα αναρωτηθείτε ωραία όλα αυτά αλλά τι ρόλο παίζει ο ηγέτης στην ομαδική δημιουργία. Έχοντας δείξει πόσο σημαντικοί είναι οι αφανείς άλλοι, ο ηγέτης έρχεται να τονίσει ακριβώς αυτή τη σημαντικότητα, να εμπνεύσει τους ανθρώπους του να καταλάβουν ότι όση και αν είναι η συνεισφορά τους, είναι πολύτιμη. Όπως το αλάτι σ’ ένα φαγητό. Χρειάζεται ελάχιστο για να νοστιμίσει, αλλά αν το αφαιρέσουμε ή βάλουμε παραπάνω, το φαγητό δύσκολα καταπίνεται.
Είναι σημαντικό να τονίσει τα θετικά στοιχεία του κάθε μέλους της ομάδας του, να τα αναγνωρίσει ώστε η ομάδα του να τα αναγνωρίσει και κείνη. Πόσες φορές κάνουμε εξαιρετικά πράγματα χωρίς να τα αξιολογούμε, χωρίς να τα θεωρούμε σημαντικά. Είναι δουλειά του ηγέτη να τα ξεχωρίσει και να τα αναδείξει, ώστε να λειτουργήσει σα καταλύτης στην ομαδική δημιουργία που το αν θα ξεχωρίσει με πολλά θαυμαστικά ή όχι θα είναι συνέπεια του αν «ο παραγωγός φρόντισε με αγάπη, υπομονή και νοιάξιμο την καροτιά του στον κήπο του, ή της πρόσθεσε ορμονικά ενδιάμεσα (growth regulators) για να αναπτυχθεί γρήγορα αλλά άγευστα».
Η «γεύση» της ομαδικής δημιουργίας είναι συνάρτηση των παρακάτω στοιχείων:
Της σχέσης των μελών της ομάδας. Και λέγοντας σχέση εννοούμε τη συνεργατικότητα και τον αμοιβαίο θαυμασμό που το κάθε μέλος έχει για το άλλο, για το αντικείμενο που το καθένα κάνει καλά και ξεχωρίζει. Και βεβαίως η σχέση απαιτεί καθημερινή φροντίδα, πότισμα, κατάλληλο ήλιο και λίπασμα, που στη συγκεκριμένη περίπτωση, αντίστοιχα, είναι το νοιάξιμο, η αναγνώριση και η θετική ανατροφοδότηση.
Της ανατροφοδότησης. Απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχία είναι η ανατροφοδότηση. Ο ηγέτης ενθαρρύνει την ομάδα να συζητήσει ανοιχτά τις δυσκολίες, τις απογοητεύσεις, τα λάθη και άστοχα, ώστε να δημιουργηθεί το γόνιμο έδαφος ανταλλαγής απόψεων, ανάπτυξης της συλλογικής ευφυΐας, διόρθωσης των λαθών και διορθωτικής χάραξης της πορείας προς το στόχο.
Του στόχου. Ο στόχος ορίζεται από τον ηγέτη. Συζητιέται με την ομάδα του και διαμορφώνεται με εξαιρετικά σαφής οδηγίες και υποχρεώσεις, ώστε το κάθε μέλος να έχει καταλάβει πλήρως τι και πώς καλείται να συνεισφέρει στην υλοποίησή του.
Του πλαισίου ανάπτυξης και δημιουργίας. Ένα πλαίσιο ορίζεται από τις αξίες της ομάδας, από το στόχο που η ομάδα καλείται να επιτύχει, και από τις διεργασίες που συντρέχουν μέσα σ’ αυτό. Μέχρι πού καλλιεργώ καρότα, πού ντομάτες, πώς τις στηρίζω, κάθετα ή τις αφήνω να σέρνονται στο έδαφος, τι χώρο θέλω να καταλάβει η παραγωγή, και τι χώρο έχει ανάγκη το κάθε προϊόν για να έχει υγιή ανάπτυξη. Ο ηγέτης καλείται να δημιουργήσει μαζί με την ομάδα του, το υγιές πλαίσιο ανάπτυξης και δημιουργίας.
Της συνταγής. Η γευστική καροτόσουπα απαιτεί συνταγή που ορίζει την κατάλληλη ποσότητα του κάθε υλικού. Ακόμη και ο έμπειρος σεφ ή η νοικοκυρά, μπορεί να μην ξέρει να εκφράσει την ποσότητα που χρειάζεται το κάθε υλικό, όμως γνωρίζει το μέτρο με το βλέμμα «θα δεις εσύ, βάλε με το μάτι» είναι το δικό τους μέτρο που ορίζεται από τη συνταγή που έχουν στο μυαλό τους. Μέσα σε μια ομάδα, ο ηγέτης είναι αυτός που ορίζει το μέτρο για τη συμμετοχή του κάθε μέλους της ομάδας στο έργο, είναι αυτός που γνωρίζει τόσο καλά τη συνταγή, σε τέτοιο βάθος, που μπορεί να ενορχηστρώσει την ομάδα του και να αντιληφθεί το παραμικρό φάλτσο στη μουσική τους.
Της διαφορετικότητας. Μία καροτόσουπα με σκέτα καρότα θα ήταν βρασμένος χυμός καρότου. Η διαφορετικότητα είναι απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη μιας ομάδας και την επίτευξη στόχων. Αν επιστρέψουμε στην καροτόσουπα θα δούμε ότι τα καρότα είναι σχετικά γλυκά, το κρεμμύδι καίει και φέρνει δάκρυα, το αλάτι τσούζει τη γλώσσα και το πιπέρι την καίει. Όμως όλα μαζί, όταν μπαίνουν στην κατάλληλη ποσότητα, σε σιγανή φωτιά που απαιτεί χρόνο και υπομονή, δημιουργούν μια μοναδική γεύση που γράφεται στη μνήμη όσων τη δοκιμάζουν.
Της διαχείρισης συγκρούσεων. Αρκεί να θυμηθούμε ότι ο κόσμος γεννήθηκε μέσα από μια μεγάλη σύγκρουση που εξισορρόπησε σεβόμενη το μέγεθος και τον όγκο του κάθε «υλικού». Η σύγκρουση είναι απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη μιας ομάδας. Αρκεί να σκεφτούμε ότι η σύγκρουση είναι επαφή δύο ξεχωριστών ανθρώπων ή αντικειμένων. Όταν οι άνθρωποι συγκρούονται δημιουργικά, τότε ο ένας αντιλαμβάνεται τα όρια του άλλου, γεννιούνται ιδέες, και ίσως παραδόξως, δένεται η ομάδα περισσότερο. Απαραίτητα στοιχεία για την δημιουργική σύγκρουση είναι οι κοινές αξίες, και ο κοινός στόχος που ο ηγέτης έρχεται να θυμίσει στα μέλη του. Στην αλάνα τα παλιά τα χρόνια τα αγόρια μαζί με τη μπάλα έπαιζαν και ξύλο θυμωμένα γιατί κάποιο μπορεί να ένιωθε αδικημένο από το μέτρημα του φάουλ. Την άλλη μέρα όμως βρίσκονταν στο ίδιο μέρος να παίξουν με το ίδιο πάθος και αν χρειαστεί να μαλώσουν με την ίδια όρεξη.
Του εξοπλισμού. Για την καροτόσουπα θα χρειαστούμε εστία, μία κατσαρόλα, μπλέντερ ή παλαιότερα μύλο για να αλέσουμε τα υλικά, βαθύ πιάτα και κουτάλια. Αντίστοιχα ο ηγέτης θα χρειαστεί να εξοπλίσει την ομάδα του με ό,τι χρειάζεται (ίντερνετ, κομπιούτερς, προγράμματα, εκπαιδευτικά σεμινάρια, γραφεία κλπ), ώστε να είναι βέβαιος ότι οι άνθρωποί του έχουν όλες τις απαραίτητες δεξιότητες, εργαλεία και πηγές για την υλοποίηση του στόχου.
Του χρόνου. Τα καρότα χρειάζονται χρόνο για να μεγαλώσουν, η σούπα μας χρειάζεται χρόνο να σιγοβράσει ώστε να αναπτύξει τα αρώματά της, η δημιουργία χρειάζεται χρόνο να ολοκληρωθεί. Ο ηγέτης τονίζει τη σημασία της υπομονής, και του σχεδιασμού ενός πλάνου με διαδοχικά στάδια ανάπτυξης που θα οδηγήσει στο άριστο αποτέλεσμα.
Της παλέτας του σεφ. Ο σεφ είναι αυτός που θα συνθέσει την τελική εικόνα του πιάτου που θα προσφέρει στο δείπνο, θα επιλέξει ποια υλικά να χρησιμοποιήσει και πώς θα τα αναδείξει. Αντίστοιχα ο ηγέτης συνθέτει την ομάδα του, τους ρόλους που θα αναλάβει το κάθε μέλος της, το έργο που καλείται να παράγει, τους επιμέρους στόχους που χρειάζεται να υλοποιήσει, και τον τρόπο που θα αναγνωρίσει στο κάθε μέλος ξεχωριστά τη συνεισφορά του. Σαν ένας ζωγράφος, που επιλέγοντας τα χρώματα που θα υλοποιήσουν το όραμά του, τα συνθέτει με τέχνη στον καμβά.
Απέκτησα δύο παιδιά που ολοκλήρωσαν την ευτυχία μου. Οι ισορροπίες ανάμεσα στους ρόλους της συζύγου, της μητέρας και της εργαζομένης με έφεραν στην πόρτα της Συμβουλευτικής.
Ολοκληρώνοντας τις σπουδές μου στο Mediterranean College στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας, υποσχέθηκα ότι η αγάπη μου για τον άνθρωπο θα με κρατάει δια βίου φοιτήτρια σε γνώσεις που θα προσφέρω στους ανθρώπους που με συμβουλεύονται.
Δείτε τα πλήρη στοιχεία της Κυβέλης Παπαϊωάννου
- Ομαδική Δημιουργία και Αθέατοι Συνεργάτες: Η Συνταγή για μια Γευστική Καροτόσουπα - 12/09/2023
- Οι τρείς τους είναι ακαταμάχητοι - 08/02/2023
- Αυτοηγεσία: Εκπαιδεύοντας το μυαλό μας στην αλλαγή - 01/02/2023
