Σε προηγούμενο άρθρο μας μιλήσαμε για την έννοια της συντεχνίας (guild) και τον τρόπο με τον οποίο η φύση αναπτύσσεται μέσα από συντεχνίες, χρησιμοποιώντας τους διάφορους πόρους της πολυλειτουργικά.
Μια συντεχνία αποτελείται συνήθως από διάφορα είδη φυτών, ζώων, εντόμων και άλλων μικροοργανισμών. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία, κάνει αυτό για το οποίο έχει δημιουργηθεί, αλλά όταν βρίσκεται στο κατάλληλο σημείο, επιτελεί επιπλέον λειτουργίες, οι οποίες εξυπηρετούν το κοινό καλό του συστήματος.
Ο Πολ Άλφρεϋ από το Balkan Ecology Project εξηγεί πώς συνδυάζει βότανα και λαχανικά για να δημιουργήσει μία συντεχνία κατάλληλη για τη γη του στη Βουλγαρία.
«Εργαζόμαστε σε ανυψωμένα παρτέρια μεγέθους 1 επί 6 μέτρων, τα οποία μας επιτρέπουν να φτάνουμε τα φυτά χωρίς να χρειάζεται να πατήσουμε το καλλιεργούμενο χώμα. Τα παρτέρια είναι χτισμένα κατά μήκος των ισοϋψών, από την Ανατολή προς τη Δύση. Έτσι, τα φυτά εκμεταλλεύονται τον ήλιο, ενώ το νερό της βροχής εγκλωβίζεται στη βόρεια πλευρά κάθε παρτεριού και εισχωρεί σταδιακά στο χώμα, αντί να χάνεται. Ακόμη, τα ανυψωμένα παρτέρια μας επιτρέπουν να κάνουμε άρδευση με αυλάκια».
Η συντεχνία αποτελείται από:
11 φυτά ντομάτας (σε κάθε παρτέρι φυτεύουμε συνήθως άλλη ποικιλία), τα οποία φυτεύονται στην άκρη του παρτεριού για να εύκολη συγκομιδή και καλύτερη άρδευση (αφού το σύστημα που χρησιμοποιούν αφήνει νερό να περάσει από τα κανάλια που βρίσκονται μεταξύ των παρτεριών).
Οι ντομάτες στερεώνονται σε παλούκια φουντουκιάς και σκλήθρας ύψους 1,5 μέτρου και διαμέτρου 6 εκατοστών. Τα παλούκια επιτρέπουν σε διάφορα είδη πουλιών να σταθούν και να τραφούν με έντομα που πετούν πάνω από τα παρτέρια και σαλιγκάρια που βρίσκονται στο χώμα και στα φυτά. Επίσης, χρησιμεύουν σαν παγίδες για σαλιγκάρια, τα οποία σκαρφαλώνουν στην κορυφή τους το βράδυ, ψάχνοντας για σκιά κι εμείς το πρωί τα εντοπίζουμε και τα απομακρύνουμε.
Ανάμεσα στις ντομάτες φυτεύουμε 11 πλατύφυλλους βασιλικούς, που συμπαθούν τις ντομάτες τόσο στον κήπο όσο και στην κουζίνα.
Οι φασολιές αναπτύσσονται σε ξύλινες κυκλικές πυραμίδες, δημιουργώντας μεγάλες πράσινες μάζες, με άφθονα φασόλια να κρέμονται και λουλούδια να σκαρφαλώνουν στα γειτονικά φυτά, ειδικά το καλοκαίρι. Οι φασολιές έχουν τη δυνατότητα να δεσμεύουν άζωτο με τη βοήθεια βακτηρίων του γένους rhizobium, που κατοικούν στο χώμα. Τα βακτήρια αυτά απορροφούν άζωτο από την ατμόσφαιρα και τροφοδοτούν με ένα μέρος αυτού τις ρίζες της φασολιάς. Σε αντάλλαγμα, η φασολιά παρέχει στα βακτήρια σάκχαρα που παράγονται από τη φωτοσύνθεση. Στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου, το άζωτο που συγκεντρώθηκε στη φασολιά με τον τρόπο αυτό, επιστρέφει στο χώμα όταν ρίχνουμε τα υπολείμματα των φυτών εκεί από όπου τα κόψαμε, για να αποικοδομηθούν.
Σε όλο το παρτέρι φυτεύονται Κατιφέδες, οι οποίοι απωθούν και συγχίζουν τα διάφορα φυτοπαράσιτα που προσελκύονται από το άρωμα των φυτών, ενώ παράλληλα προσελκύουν μύγες λουλουδιών, οι προνύμφες των οποίων τρέφονται με αφίδες. Επίσης, χαρίζουν ένα υπέροχο πορτοκαλί χρώμα στα παρτέρια, ενώ τα λουλούδια τους μπορούν να προστεθούν στο τσάι και τις σαλάτες μας.
Πρώτη φορά φέτος δοκιμάσαμε να φυτέψουμε Κενταύρια (Centaurea cyanus). Προσελκύει βομβίνους (Bombus spp), οι οποίοι συμμετέχουν στην επικονίαση της ντομάτας και της κολοκύθας. Τα λουλούδια του αποτελούν ενδιαφέρουσα προσθήκη στη σαλάτα και το τσάι (χαρακτηριστικό συστατικό του τσαγιού Earl Grey).
Στο έδαφος, ανάμεσα από τα υπόλοιπα φυτά, έρπει η κολοκύθα. Τα πλατιά της φύλλα παρέχουν σκιά στις ρίζες των άλλων φυτών κι εμποδίζουν την ανάπτυξη των ζιζανίων.
Γύρω από το παρτέρι αναπτύσσονται ελεύθερα περίπου 15 διαφορετικά είδη αυτοφυών φυτών. Κάποια είναι εδώδιμα, κάποια βελτιώνουν το άζωτο και άλλα συγκεντρώνουν ιχνοστοιχεία από το υπέδαφος. Ακόμη συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του pH του εδάφους, προστατεύουν τα νεαρά φυτά από σαλιγκάρια και προσελκύουν έντομα ωφέλιμα για τα φυτά. Εμείς απλώς φροντίζουμε να τα κόψουμε εγκαίρως και να τα ρίξουμε επί τόπου για λίπασμα, πριν παράγουν σπόρο.»
Συγκομιδή
«Συνολικά, τα 6 παρτέρια παράγουν φρέσκιες ντομάτες από τα μέσα Ιουλίου έως τις αρχές του Οκτώβρη, αλλά και 30 βάζα (περίπου 30 κιλά) ψιλοκομμένη ντομάτα και 6 βάζα λιαστή ντομάτα.
Έχουμε άφθονο βασιλικό από τα τέλη Απριλίου έως τον Οκτώβρη. Αποξηραίνουμε ένα- δύο βάζα και φτιάχνουμε και μερικά βάζα πέστο.
Από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο έχουμε φρέσκα φασόλια και φέτος κατορθώσαμε να μαζέψουμε 4 κιλά ξερά φασόλια, καθώς επίσης μπόλικη τροφή για τα κουνέλια και σπόρους για την επόμενη χρονιά. Κάθε παρτέρι μας έδωσε τουλάχιστον δύο μεγάλες κολοκύθες.
Τα αυτοφυή φυτά συχνά μας δίνουν προϊόντα για σαλάτα την Άνοιξη και το Φθινόπωρο: Λουβουδιά (chenopodium album), Μολόχα (Malva neglecta), Ραδίκι (Chichorium intybus) και Πεντάνευρο (Plantago major).»
Στο πρωτότυπο άρθρο στα Αγγλικά, ο Πολ Άλφρεϋ αναφέρει με ποιον τρόπο συμμετέχουν στην συντεχνία οι κότες, για τη λίπανση και τον καθαρισμό κάθε παρτεριού πριν τη σπορά. Επίσης, δίνει πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο εκμεταλλεύονται το νερό του ποταμού που κυλά κοντά στο κτήμα, αλλά και τις πιθανότητες εφαρμογής διαδοχικής φύτευσης.
Μετάφραση-επιμέλεια: Ελεάνα Τυραδέλλη
Πηγή: Balkan Ecology Project
- Της Γης τα Χρώματα - 17/08/2024
- 10 ερωτήσεις που θα αλλάξουν τη ζωή σας - 05/07/2024
- Περμακουλτούρα και Συντεχνίες στην πράξη - 19/12/2021