Σχεδιασμός για φυσικές καταστροφές

Κάθε μέρα υπάρχουν αναφορές καταστροφών όλων των ειδών που συμβαίνουν σε κάθε γωνιά της γης. Το 2005 είδαμε τις ολέθριες επιπτώσεις τριών φυσικών καταστροφών: από το τσουνάμι της δεύτερης μέρας των Χριστουγέννων του 2004, από τον τυφώνα Kατρίνα και από το σεισμό στο Πακιστάν.

για τις απότομες καταστροφές, οι ντόπιοι είναι αυτοί που σώζουν ζωές και ιδιοκτησίες μέσα στις πρώτες 24 ώρες, πριν φτάσουν οι οργανισμοί έκτακτης ανάγκης με εξοπλισμό. Καθώς οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης οργανώνουν οχήματα, καύσιμα, φάρμακα, μεταφραστές και άλλο εξοπλισμό, οι ντόπιοι σώζουν ζωές και μειώνουν την καταστροφή.

Μπορούμε να σχεδιάσουμε τοπία που είναι ανθεκτικά και που θα αποφύγουν ή θα επιβιώσουν στις καταστροφές. Μολαταύτα, πρέπει να γνωρίζουμε τους τύπους καταστροφών που είναι πιθανό να συμβούν και τι προετοιμασίες μπορούμε να κάνουμε για αυτές. Στην περμακουλτούρα, ως μέρος της ανάλυσης της τοποθεσίας, αναλύουμε το επίπεδο του κινδύνου από την καταστροφή και αναπτύσσουμε ένα σχέδιο για αυτό. Ένα σχέδιο τοποθεσίας που ενσωματώνει όλες τις ζώνες συνήθως δεν επαρκεί από μόνο του· ο καλύτερος σχεδιασμός για τις καταστροφές και η προετοιμασία γίνεται από τα χωριά, τις γειτονιές και τις κοινότητες. Ο σχεδιασμός, ο προγραμματισμός και η προετοιμασία είναι βασικά για την απάλυνση της κατάστασης και την επιβίωση.

Λεπτομερής σχεδιασμός για συγκεκριμένες καταστροφές

Ο λεπτομερής σχεδιασμός έχει δύο σκέλη:
• προγραμματισμό (για το μέλλον) και εφαρμογή
• δράση όταν επέλθει η καταστροφή.

Πυρκαγιά

Αυτή είναι μια μεγάλη απειλή για πολλές πόλεις και κωμοπόλεις στην Αυστραλία και στην Αμερική και με την επέλευση ξηρασιών όλο και συχνότερα, οι πυρκαγιές θα είναι πιο κοινές παντού. Το ογδόντα-πέντε τοις εκατό των πυρκαγιών στην Αυστραλία είναι εμπρησμοί ή ελεγχόμενες φωτιές που βγήκαν εκτός ελέγχου. Δεν είναι εύκολο να κατανοήσουμε τους εμπρησμούς ή να γνωρίζουμε πώς να τους αποτρέψουμε.

Όπως με τις περισσότερες άλλες καταστροφές, η έλλειψη προετοιμασίας είναι η αιτία των περισσότερων απωλειών ζωής και περιουσίας. Η επιβίωση από φωτιά είναι μια υπόθεση καλής προετοιμασίας, παραμονής στην ιδιοκτησία μας και συνεργασίας με την κοινότητά μας.

Ας θυμόμαστε πως οι φωτιές περνάνε γρήγορα και συνήθως είναι οι εκτοξευόμενες σπίθες που ξεκινούν μια φωτιά. Συχνά, υπάρχει αρκετός χρόνος προειδοποίησης. Η καλύτερη στρατηγική είναι να είμαστε πάντα προετοιμασμένοι.

Παράγοντες που παραδοσιακά θεωρούνται να επηρεάζουν τον κίνδυνο δασικής πυρκαγιάς

• Ποσότητα καυσίμων: ο διπλασιασμός της καύσιμης ύλης στο έδαφος τετραπλασιάζει την ένταση της φωτιάς.

• Είδη καυσίμων: Οι ξηρές εδαφοκαλύψεις μονοετών φυτών, δημητριακών και σανού καίγονται πάρα πολύ γρήγορα. Οι ινώδεις φλοιοί καίγονται πιο πολύ από τους λείους φλοιούς.

• Στεγνά καύσιμα και άνεμοι: Αυτά αυξάνουν το ρίσκο της φωτιάς.

• Τοπογραφία: Οι φωτιές μετακινούνται πιο γρήγορα στην ανηφόρα.

Παράγοντες που πρόσφατα βρέθηκαν να επηρεάζουν τον κίνδυνο δασικής πυρκαγιάς

Είναι πολύ σημαντικό πως έχει πλέον αποδειχθεί ότι η ποσότητα δασώδους έκτασης γύρω από το σπίτι μας ή τα κατοικημένα περίχωρα δεν αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Το ουσιώδες είναι το τι γίνεται όταν η φωτιά έχει την περισσότερη ένταση: ο κάτοικος παραμένει στο σπίτι και είναι προστατευμένο το σπίτι από την επίθεση σπιθών;

• Κακές κατασκευές όπως κακο-χτισμένες αποθήκες, ξύλινοι φράχτες και πλαστικές παροχές υγραερίου είναι σοβαρές απειλές.

• Η φωτιά υψηλής έντασης έχει μεγαλύτερο ρίσκο εξαιτίας του φαινομένου της κηλίδωσης, δηλαδή της διασποράς της φωτιάς μέσω φλεγόμενης ύλης που πετάγεται σε απόσταση.

• Η χαμηλού ύψους δασώδης έκταση θα πρέπει να παραμείνει γιατί επιβραδύνει τον άνεμο και τη φωτιά.

• Ο καθαρισμός (αποψίλωση) του εδάφους επιταγχύνει τους ανέμους και έχει ως αποτέλεσμα πιο έντονες φωτιές.

• Οι ιδιοκτήτες που παραμένουν στο σπίτι και που γνωρίζουν τί πρέπει να κάνουν, μειώνουν τις πιθανότητες απώλειας ιδιοκτησίας και βοηθούν στον έλεγχο πυρκαγιών.

Για περισσότερες σχετικές πληροφορίες, μπορούμε να απευθυνθούμε στο http://www.fireservice.gr.

Προοπτικός προγραμματισμός σε περίπτωση πυρκαγιάς

Ο σχεδιασμός περμακουλτούρας μέσω ανάλυσης και εφαρμογής τομέων και ζωνών είναι άκρως αποτελεσματικός για την ελαχιστοποίηση ρίσκου πυρκαγιάς. Ωστόσο, υπάρχουν περιοχές υψηλότερου ρίσκου, όπως οι Ζώνες IV και V, τις οποίες μπορεί να επιλέξουμε να θυσιάσουμε.

• Στην λυπηρή περίπτωση της απώλειας όλης της βλάστησης της γης μας θα πρέπει να έχουμε χτίσει μια μικρή κεντρική περιοχή ασφαλή από πυρκαγιά, ίσως στη δροσερή μεριά ενός λόφου ή δίπλα σε ένα φράγμα ή ρυάκι. Μέχρι και ένας μικροσκοπικός κήπος των 3×3 μέτρων θα επαρκέσει να σώσει τα πολύτιμα είδη μας.

• Την περικυκλώνουμε με ενδιάμεση ζώνη θωρακισμού με πυρο-προστατευτικά χαρακτηριστικά. Αυτά είναι στην ουσία οι Ζώνες I και II. Οι περιοχές ανάπλασης περικυκλώνουν αυτές τις ζώνες. Η Ζώνη III είναι συνήθως ένας αποτελεσματικός ανεμοφράχτης, ιδιαίτερα όταν είναι φυτεμένη με ετήσιες καλλιέργειες ή οπωροφόρα δέντρα.

• Μπορούμε να γίνουμε μέλος μιας Ομάδας Εθελοντών Πυροπροστασίας. Εκεί θα εκπαιδευτούμε στη διάσωση ζωών και ιδιοκτησιών από την πυροσβεστική υπηρεσία.

Εικόνα 20.4 Ένας κήπος Ζώνης I που επιβραδύνει τη φωτιά. Φυτά που περιέχουν πολύ νερό στους ιστούς τους πυκνά καλλιεργημένα αντιστέκονται καλύτερα στη φωτιά απ’ ό,τι τα φυτά με πτητικά έλαια, ξερά φύλλα και ινώδεις φλοιούς

Το κεφάλαιο αυτό καλύπτει επίσης πώς μπορούμε να κάνουμε σχεδιασμό για τις κλιματικές καταστροφές (πλημμύρες, κυκλώνες, ανομβρία), τις μετατοπίσεις γης (σεισμοί, κατολισθίσεις, τσουνάμι, ηφαιστειακές εκρήξεις) και τις παγκόσμιες καταστροφές (πυρηνικά ατυχήματα, υποβάθμιση της γης και πείνα, επιδημίες και πανδημίες.

Απόσπασμα και εικόνες από το 20ο κεφάλαιο του βιβλίου:
«Οδηγός περμακουλτούρας (permaculture) – σχεδιασμός για την αυτάρκεια και την αυτονομία μας» 

Διαβάστε ακόμη : Εισαγωγή στην Περμακουλτούρα
Τα ηθικά θεμέλια της περμακουλτούρας
Οικολογία | Τα δίκτυα της ζωής
Το θαύμα του νερού
Κλίματα και Μικροκλίματα
Δέντρα, δάση και ανεμοφράχτες
Η κληρονομιά των φυτών και των σπόρων μας
Μελετώντας τη γη μας
Αναπτύσσοντας μεθόδους σχεδιασμού
Πώς και πού ζούμε | Ζώνη 0
Ο κήπος μας | Ζώνη I
Το βρώσιμο δάσος | Ζώνη ΙΙ
Εάν είστε γεωργοί | Ζώνη ΙΙΙ
Δάση συγκομιδής | Ζώνη IV
Δρυμοί προστατευόμενων ειδών | Ζώνη V
Άλλοι τόποι και πολιτισμοί
Η περμακουλτούρα στο γραφείο, στο μαγαζί, στο εργοστάσιο

• Σχετικά με το συντάκτη
• Πρόσφατα Άρθρα

Τίνα Λυμπέρη

Έχοντας εκπαιδευτεί ως Ηλεκτρονικός Μηχανικός, Εκπαιδευτικός Ενηλίκων μέχρι και Παραγωγός Βίντεο, η Τίνα τώρα συνδυάζει τα πάθη της με τις δεξιότητές της για να διαδώσει την επιστήμη ζωής που ερευνά από το 2010: την permaculture, που θεωρεί ότι είναι η λύση για πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα.
Δείτε τα πλήρη στοιχεία της Τίνας Λυμπέρη

Πρόσφατα άρθρα του συντάκτη Τίνα Λυμπέρη (όλα τα άρθρα)

• Το θαύμα του νερού - 22/03/2024
• Ζώντας με την άγρια ζωή - 04/03/2024
• Η κληρονομιά των φυτών και των σπόρων μας - 26/08/2022