Τα αγριόχορτα έχουν κακολογηθεί άσχημα. Έχουν αποκτήσει την κακή τους φήμη γιατί ανταγωνίζονται τις αγροτικές καλλιέργειες και μερικοί αγρότες και κηπουροί περιορίζουν τα φυτά τα οποία θεωρούν ότι έχουν οικονομική ή αισθητική αξία σε ένα πολύ στενό φάσμα. Κάπως παράδοξα, όμως, υπάρχουν μερικοί πολιτισμοί οι οποίοι δεν έχουν καν λέξη για τα αγριόχορτα στο λεξιλόγιό τους γιατί το κάθε φυτό έχει κάποια χρήση.
Πρόσφατα, οι οικολόγοι και άλλοι επιστήμονες έχουν αναθεωρήσει την ιδέα πως τα αυτοφυή είναι ενοχλητικά και έχουν εξετάσει το ρόλο και τη λειτουργία των αγριόχορτων σε φυσικά και αγροτικά οικοσυστήματα. Θεωρούν τώρα πως τα αυτοφυή είναι ξεκάθαροι περιβαλλοντικοί δείκτες τα οποία εκτελούν μια ποικιλία πολύτιμων λειτουργιών καθώς βοηθούν στη διάγνωση προβλημάτων της γης.
Ένας μεγάλος αριθμός κηπουρών και επαγγελματιών αγροτών διαχειρίζονται τα αυτοφυή πάρα πολύ καλά χωρίς χημικά ακολουθώντας ορισμένες αρχές, στρατηγικές και τεχνικές οι οποίες είναι κατάλληλες και δοκιμασμένες στις τοπικές συνθήκες.
Οικολογική αξία και λειτουργίες των αγριόχορτων
Τα αγριόχορτα προσπαθούν να αποκαταστήσουν τα οικοσυστήματα και η παρουσία τους μας λέει πως κάτι δεν πάει καλά. Έτσι:
• λειτουργούν ως δείκτες του pH του εδάφους και της κατάστασης των θρεπτικών ουσιών
• βελτιώνουν το έδαφος αλλάζοντας το pH του εδάφους
• παρέχουν θρεπτικές ουσίες για τα φτωχά εδάφη
• ανασύρουν («εξορύσσουν») τα θρεπτικά από τα ανόργανα συστατικά του εδάφους βγάζοντάς τα από τα χαμηλότερα στρώματα και φέρνοντάς τα στην επιφάνεια μέσω των φύλλων τους· αυτά σαπίζουν και τα μεταλλικά στοιχεία είναι πλέον διαθέσιμα μέσα στην οργανική ύλη για τα άλλα φυτά
• μειώνουν την απώλεια του νερού λειτουργώντας ως ζωντανές εδαφοκαλύψεις
• επαναφέρουν τις διαδικασίες διαδοχής, προετοιμάζοντας τα εδάφη για το επόμενο στάδιο
• χαλαρώνουν το σκληρό, συμπιεσμένο έδαφος και απορροφούν το πλεόνασμα θρεπτικών ουσιών και νερού
• είναι εποικιστές, δηλαδή τα πρώτα φυτά που θα φτάσουν και θα ζήσουν κάτω από σκληρές συνθήκες
• προστατεύουν τα κατεστραμμένα εδάφη από τα ζώα βοσκής αφού κάποια είδη είναι τοξικά ή αγκαθωτά
• καλύπτουν τα χαλαρά εδάφη, εμποδίζοντας τη διάβρωσή τους από το νερό ή τον άνεμο
• εξαπλώνονται πολύ, το οποίο δίνει την ευκαιρία στο έδαφος ή στα άλλα φυτά να καλυφθούν πολύ γρήγορα και σθεναρά
• προσθέτουν στη βιοποικιλότητα, στην ποικιλομορφία και στη δύναμη του τοπίου και είναι συχνά τα ενδιαιτήματα των θηρευτών και της άγριας ζωής.
Στρατηγικές διαχείρισης αγριόχορτων
Σήμερα, ο όρος «έλεγχος ζιζανίων/αγριόχορτων» είναι ένας ευφημιστικός όρος για τη χρήση φυτοκτόνων.
Αναπτύσσοντας την επίγνωσή μας σχετικά με τις ανάγκες της γης, μπορούμε να αναπτύξουμε αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης των αγριόχορτων οι οποίες αποφεύγουν εντελώς τη χρήση φυτοκτόνων.
Η στρατηγική της ελάχιστης ενόχλησης
Αυτή είναι η καλύτερη στρατηγική. Βασίζεται στις αρχές της οικολογικής διαδοχής:
1. Αφήνουμε τα αυτοφυή μέχρι να βρούμε πιο χρήσιμα, ή ντόπια, φυτά με τα οποία να τα αντικαταστήσουμε και μέχρι να έχουμε μια στρατηγική διαχείρισης γιατί το γυμνό έδαφος είναι συμφορά.
2. Φυτεύουμε τα επόμενα στη σειρά της διαδοχής φυτά ανάμεσα στα αγριόχορτα. Οπότε εάν έχουμε πρόβλημα αγριόχορτων με αγροστώδη (χόρτα) τότε φυτεύουμε βότανα και αζωτο-δεσμευτικά φυτά ανάμεσα στα χόρτα.
3. Κόβουμε συχνά, ιδιαίτερα εάν έχουμε μονοετή που σποριάζουν. Τσουγκρανίζουμε τις σποροκεφαλές αν είναι ώριμες και τις κομποστοποιούμε ή φτιάχνουμε χλωρή χορτονομή για ζωοτροφή. Ή βόσκουμε ελαφρά με ζώα όπως γουρούνια, γαϊδούρια και πουλερικά.
4. Αργότερα προσθέτουμε, ας πούμε, οπωροφόρα δέντρα και δέντρα ξυλείας.
* ΣτΜ. Weeds = ζιζάνια ή αγριόχορτα; «Με τον όρο ζιζάνιο εννοούμε κάθε φυτό που φυτρώνει μόνο του….» (σελ 89, ΣτοιχείαΒιολογικής Γεωργίας), αλλά αυτή η λέξη έχει την αρνητική έννοια του άχρηστου. Στην περμακουλτούρα τα ζιζάνια είναι αναπόσπαστο μέρος του οικοσυστήματος, οπότε χρησιμοποιούμε τον όρο «αγριόχορτο» αντί για «ζιζάνιο».
Το κεφάλαιο αυτό καλύπτει επίσης τις συνθήκες που ευνοούν τα αγριόχορτα και άλλες στρατηγικές διαχείρισής τους.
Απόσπασμα και εικόνες από το 23ο κεφάλαιο του βιβλίου:
«Οδηγός περμακουλτούρας (permaculture) – σχεδιασμός για την αυτάρκεια και την αυτονομία μας»
Διαβάστε ακόμη : Εισαγωγή στην Περμακουλτούρα
Τα ηθικά θεμέλια της περμακουλτούρας
Οικολογία | Τα δίκτυα της ζωής
Το θαύμα του νερού
Κλίματα και Μικροκλίματα
Δέντρα, δάση και ανεμοφράχτες
Η κληρονομιά των φυτών και των σπόρων μας
Μελετώντας τη γη μας
Αναπτύσσοντας μεθόδους σχεδιασμού
Πώς και πού ζούμε | Ζώνη 0
Ο κήπος μας | Ζώνη I
Το βρώσιμο δάσος | Ζώνη ΙΙ
Εάν είστε γεωργοί | Ζώνη ΙΙΙ
Δάση συγκομιδής | Ζώνη IV
Δρυμοί προστατευόμενων ειδών | Ζώνη V
Άλλοι τόποι και πολιτισμοί
Η περμακουλτούρα στο γραφείο, στο μαγαζί, στο εργοστάσιο
Σχεδιασμός για φυσικές καταστροφές
Ολοκληρωμένη Διαχείριση Φυτοπαρασίτων | ΟΔΦ
Ζώντας με την άγρια ζωή
- Το θαύμα του νερού - 22/03/2024
- Ζώντας με την άγρια ζωή - 04/03/2024
- Η κληρονομιά των φυτών και των σπόρων μας - 26/08/2022
[…] Διαβάστε ακόμη : Εισαγωγή στην Περμακουλτούρα Τα ηθικά θεμέλια της περμακουλτούρας Οικολογία | Τα δίκτυα της ζωής Το θαύμα του νερού Κλίματα και Μικροκλίματα Δέντρα, δάση και ανεμοφράχτες Η κληρονομιά των φυτών και των σπόρων μας Μελετώντας τη γη μας Αναπτύσσοντας μεθόδους σχεδιασμού Πώς και πού ζούμε | Ζώνη 0 Ο κήπος μας | Ζώνη I Το βρώσιμο δάσος | Ζώνη ΙΙ Εάν είστε γεωργοί | Ζώνη ΙΙΙ Δάση συγκομιδής | Ζώνη IV Δρυμοί προστατευόμενων ειδών | Ζώνη V Άλλοι τόποι και πολιτισμοί Η περμακουλτούρα στο γραφείο, στο μαγαζί, στο εργοστάσιο Σχεδιασμός για φυσικές καταστροφές Ολοκληρωμένη Διαχείριση Φυτοπαρασίτων | ΟΔΦ Ζώντας με την άγρια ζωή Τα αγριόχορτα *| Οι φύλακες του εδάφους […]