Τι είναι αυτό που κάνει τα πράγματα πιο απλά, πιο εύκολα και πιο διαχειρίσιμα; Τι είναι αυτό που μας κάνει να βιώνουμε άμεσα, αυτό που στην yoga λέμε γείωση, δηλαδή μια αίσθηση συγκρότησης που μας κάνει ήρεμους και αποτελεσματικούς; Είναι η ujjayi αναπνοή, ένα σπουδαίο δώρο. Μια πρακτική που όλοι μπορούμε να εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας.
Ο έλεγχος της αναπνοής
Η αναπνοή μας είναι ό,τι πολυτιμότερο έχουμε σαν οργανισμός. Χωρίς αυτή δεν μπορούμε να επιβιώσουμε πάνω από μερικά λεπτά. Η αναπνοή προσφέρει στο σώμα μας ζωή, αυτό που η yoga ονομάζει prana, δηλαδή ζωτική ενέργεια.
Από την πρώτη μέχρι την τελευταία μας αναπνοή, το αυτόνομο νευρικό σύστημα χωρίς τη δική μας συνειδητή παρέμβαση, κάνει το σώμα μας να αναπνέει. Είναι μια αυτόματη λειτουργία, για την οποία δεν χρειάζεται να κάνουμε απολύτως τίποτα. Δεν σκεφτόμαστε για να αναπνεύσουμε, αναπνέουμε έτσι και αλλιώς. Όμως, θα έχουμε παρατηρήσει ότι ανάλογα με την συναισθηματική μας κατάσταση, η αναπνοή μας αλλάζει. Αναπνέουμε διαφορετικά όταν είμαστε θλιμμένοι, αγχωμένοι ή θυμωμένοι και διαφορετικά όταν είμαστε χαλαροί ή όταν κοιμόμαστε.
Μπορεί η αναπνοή να είναι ένα από τα συστήματα που λειτουργούν στον οργανισμό μας με αυτόματο τρόπο, μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος, όμως συγχρόνως είναι και μια λειτουργία στην οποία μπορούμε να παρέμβουμε. Λέγεται πως η αυτόματη λειτουργία της αναπνοής, προκύπτει από τον ερπετικό εγκέφαλο, δηλαδή το εσωτερικό τμήμα του εγκεφάλου. Είναι το μέρος του εγκεφάλου που αναπτύχθηκε στον πρωτόγονο άνθρωπο και έχει σχέση με τα αρχέγονα ένστικτα, όπως ο φόβος και η επιβίωση.
Ο έλεγχος της αναπνοής από την άλλη, είναι ένα μοναδικό ανθρώπινο προνόμιο. Κανένας άλλος ζωντανός οργανισμός δεν μπορεί να ελέγξει συνειδητά την αναπνοή του, εκτός από τον άνθρωπο. Ο έλεγχος της αναπνοής γίνεται μέσω των εξωτερικών στρωμάτων του εγκεφάλου, του φλοιού, ο οποίος αναπτύχθηκε αργότερα στην ανθρώπινη εξέλιξη.
Μπορούμε λοιπόν να αναπνέουμε ασυνείδητα, αλλά και συνειδητά. Δεν είναι καταπληκτικό; Είναι όμως ακόμη πιο καταπληκτικό, αυτό που συμβαίνει όταν μπαίνουμε σε αυτή την λειτουργία συνειδητής ρύθμισης της αναπνοής.
Όταν ελέγχουμε την αναπνοή μας, όταν δηλαδή αναπνέουμε συνειδητά, είναι σαν να παίρνουμε εμείς το τιμόνι. Κυριολεκτικά παίρνουμε στα χέρια μας την λειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος και δεν το αφήνουμε να λειτουργεί αχαλίνωτα. Έτσι λοιπόν, όταν είμαστε θυμωμένοι έχουμε την δυνατότητα να ελέγξουμε τον θυμό μας μέσω της αναπνοής, ή όταν είμαστε αγχωμένοι μπορούμε να ρυθμίσουμε τα σωματικά συμπτώματα του άγχους και πάλι μέσω της αναπνοής.
Η γνώση αυτή είναι κάτι σχετικά πρόσφατο στην δυτική κουλτούρα, όμως έχει υπάρξει μέρος της φιλοσοφίας και της πρακτικής της yoga εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Yoga και αναπνοή
Στην πρακτική και την φιλοσοφία της yoga η αναπνοή είναι πολύ σημαντική. Για την ακρίβεια, yoga χωρίς ασκήσεις αναπνοής δεν υφίσταται. Το κομμάτι της άσκησης της αναπνοής, ονομάζεται pranayama. Η ετυμολογία της λέξης παραπέμπει στο prana, που είναι η ζωτική δύναμη και στο yama, που σημαίνει έλεγχος ή ρύθμιση. Υπάρχουν πολλά είδη pranayama, δηλαδή τεχνικών ελέγχου της αναπνοής, όπως η Ujjayi, η Kapalabhati, η Bastrika και η Nadi Shodhana.
H ujjayi αναπνοή είναι μια κορυφαία αναπνοή, την οποία μπορεί να διδαχθεί κάποιος σε ένα μάθημα yoga και να την χρησιμοποιήσει στην πρακτική του. Όμως είναι τόσο ευεργετική που όταν την μάθει, είναι δεδομένο ότι θα την χρησιμοποιήσει αυθόρμητα και στην καθημερινότητά του.
Τι σημαίνει ujjayi;
Ujjayi σημαίνει νίκη ή νικάω. Ujjayi αναπνοή, είναι επομένως η αναπνοή που νικάει. Τι ακριβώς; Οι yogis λένε την ασθένεια και την φθορά, όχι μόνο την σωματική αλλά και την πνευματική.
Μια άλλη ονομασία με την οποία η ujjayi είναι γνωστή διεθνώς, είναι η ωκεάνια αναπνοή. Γιατί λέγεται ωκεάνια αναπνοή; Ο λόγος είναι απλός και θα τον διαπιστώσετε μόλις αρχίσετε να την χρησιμοποιείτε. Όποιος εφαρμόζει την αναπνοή αυτή παράγει ένα απαλό ήχο που μοιάζει με τον ήχο των κυμάτων της θάλασσας. Το επαναληπτικό αυτό θρόισμα που δημιουργεί το κύμα όταν πηγαινοέρχεται στην ακτή. Στο παρακάτω παράδειγμα μπορείτε να έχετε μια γεύση από το άκουσμα ενός ανθρώπου που εφαρμόζει την ujjayi:
H σύγχρονη τάση και ενδεχομένως αυτή που επικρατεί στα στούντιο της Νέας Υόρκης, τα οποία παρεμπιπτόντως έχουν καταπληκτικούς δασκάλους, έχει μια εσάνς από σινεμά και Τζορτζ Λούκας… Τι εννοούμε; H ujjayi αναπνοή λέγεται πλέον και Darth Vader breath και μπορείτε να την αναζητήσετε με αυτό το όνομα στην διεθνή αρθρογραφία. Μπορεί να είναι χαριτωμένο, όμως εμείς νομίζουμε ότι ο Darth Vader από τον Πόλεμο των Άστρων, το παρακάνει λιγάκι! Δεν χρειάζεται καθόλου να τον ανταγωνιστείτε, η δική σας ujjayi μπορεί να είναι λιγότερο θορυβώδης και έντονη.
Πως γίνεται η ujjayi;
Για να την εφαρμόσετε θα πρέπει αρχικά να συνηθίσετε στην ιδέα ότι εισπνέουμε και εκπνέουμε από την μύτη. Στην yoga λέμε ότι το στόμα είναι για να τρώμε και η μύτη για να αναπνέουμε. Ξεκινήστε λοιπόν για αρχή με μερικές πλήρεις αναπνοές από την μύτη.
Στη συνέχεια θα δούμε πως μπορούμε να δημιουργήσουμε αυτόν τον καθησυχαστικό ήχο της θάλασσας, εσωτερικά στο λαιμό μας. Δεν είναι δύσκολο, χρειάζεται απλώς λίγη εξάσκηση και υπομονή:
- Καταρχήν, καθίστε κάπου άνετα, σε μια καρέκλα, ένα καναπέ ή οκλαδόν σε ένα μαξιλάρι. Δεν θα πρέπει να συμπιέζεται το διάφραγμα σας γιατί η ujjayi είναι μια κατεξοχήν διαφραγματική αναπνοή. Ο κορμός θα πρέπει να είναι ευθυτενής, ώστε να κυκλοφορεί το οξυγόνο αλλά και η ενέργεια (prana).
- Θα ξεκινήσετε να εισπνέετε από την μύτη και να εκπνέετε αρχικά από το στόμα. Καθώς βγάζετε τον αέρα ανάμεσα από τα χείλη, φανταστείτε ότι ο στόχος σας είναι να θολώσετε έναν υποθετικό καθρέφτη που υπάρχει μπροστά στο πρόσωπό σας. Αυτό γίνεται κλείνοντας απαλά την επιγλωττίδα στην βάση του λαιμού. Θα ακούσετε ένα ήπιο ήχο χχχχχααα… Αυτός είναι ο ήχος της ujjayi. Επαναλάβετε μερικές φορές.
- Στη συνέχεια, όταν είστε εξοικειωμένοι με αυτόν τον ήχο, κλείστε τα χείλη και συνεχίστε ακριβώς το ίδιο όμως αυτή την φορά με το στόμα κλειστό. Ο ήχος συμβαίνει απαλά και στην εισπνοή και στην εκπνοή. Δεν είναι δυνατός, αλλά θα πρέπει να μπορεί να τον αντιληφθεί κάποιος που κάθεται δίπλα σας σε ένα ήσυχο δωμάτιο.
- Μπορείτε αν θέλετε να δοκιμάσετε την ίδια τεχνική όμως αυτή την φορά χρησιμοποιείστε τον λαιμό σας, όπως όταν πρόκειται να ψιθυρίσετε κάτι. Ουσιαστικά αυτό που συμβαίνει είναι μια μικρή σύσπαση εσωτερικά του λαιμού, μπροστά από τις φωνητικές χορδές. Και πάλι συνεχίστε να εισπνέετε και να εκπνέετε με το στόμα κλειστό
4 απλές συμβουλές
- η ujjayi θα πρέπει να γίνεται με ευκολία και άνεση, μην ασκείτε πίεση
- κρατήστε τον ήχο χχχχαααα και στην εισπνοή και την εκπνοή
- κλείστε τα αυτιά σας για να ακούσετε τον ήχο την θάλασσας
- εισπνεύστε και εκπνεύστε σε ίσο χρόνο
Πως μπορεί κάποιος να την διδαχθεί;
Ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε να χρησιμοποιείτε την ujjayi αναπνοή είναι μέσα σε ένα μάθημα yoga. Αναζητήστε έναν δάσκαλο ή μια σχολή στην οποία να δουλεύουν παράλληλα με τις θέσεις (asanas) και τις αναπνοές. Κανονικά αυτό αποτελεί κανόνα, γιατί όπως είπαμε μια πρακτική yoga χωρίς το μέρος της αναπνοής δεν είναι ολοκληρωμένο. Όμως στις μέρες μας που η yoga έχει γίνει τεράστια μόδα και διδάσκεται παντού, ενδεχομένως να μην είναι αυτονόητο.
Δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να γνωρίσει την ujjayi μέσα από yoga, και στην συνέχεια εφόσον την χρησιμοποιήσετε για λίγο καιρό θα καταλάβετε, ότι έχετε την ανάγκη την συνήθεια που έχετε καλλιεργήσει πάνω στο στρωματάκι σας, να την εφαρμόσετε και στην καθημερινότητά σας. Ο λόγος είναι απλός.
Θα νιώθετε απόλυτα φυσιολογικά και άνετα κάθε φορά που θέλετε να αντλήσετε υπομονή, ή να συγκεντρωθείτε σε κάτι, να χρησιμοποιείτε την ujjayi. Το ίδιο σας το σώμα θα το ζητάει γιατί θα έχετε πλέον βιώσει τα άμεσα αποτελέσματά της. Κάθε φορά που θα ακούτε τον δικό σας προσωπικό απαλό και ανακουφιστικό ήχο χχχχααααα…. τα πράγματα θα γίνονται αλλιώς, θα αποκτούν μια καινούργια διάσταση. Θα νιώθετε αυτό που λέμε γείωση, που δεν είναι άλλο από μια εσωτερική ποιότητα, μια ενέργεια που κάνει τα πράγματα πιο απλά, πιο εύκολα και πιο διαχειρίσιμα.
Πότε μπορούμε να χρησιμοποιούμε την ujjayi αναπνοή;
Όλοι έχουμε στιγμές αναστάτωσης ή άγχους.
Τότε είναι που αισθανόμαστε την αναπνοή μας να αλλάζει, να γίνεται ρηχή και ενδεχομένως τότε βιώνουμε και το αίσθημα ότι ο αέρας που εισπνέουμε δεν είναι αρκετός. Αυτό είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό σημάδι στρες. Τότε λοιπόν, είναι η ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε την ujjayi και να βαθύνουμε ουσιαστικά την αναπνοή μας κάνοντας τη συγχρόνως συνειδητή. Παίρνοντας δηλαδή τον έλεγχο, δημιουργούμε μια ποιότητα και ένα ρυθμό, ο οποίος θα μας βγάλει είτε από μια προσωρινή ένταση, είτε από μια χρόνια κατάσταση που μπορεί να δημιουργεί ακόμη και ένα φαύλο κύκλο συμπτωμάτων.
Όταν θέλουμε να ηρεμήσουμε και να έρθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας.
Σκεφτείτε ότι μέσα στην ημέρα απλώς τρέχουμε από το ένα στο άλλο, εξυπηρετώντας ανάγκες δικές μας ή άλλων ανθρώπων, χωρίς όμως να παρατηρούμε ακριβώς τι κάνουμε. Αν θέλουμε να σκεφτούμε, να συγκεντρωθούμε σε κάτι σημαντικό, αν έχουμε ανάγκη να έρθουμε σε επαφή με τα συναισθήματά μας, ή ακόμη και να διαλογιστούμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ujjayi. Είναι ο πιο απλός, άμεσος και αποτελεσματικός τρόπος να γίνουμε συνειδητοί. Η αναπνοή μας είναι ο απόλυτος οδηγός και το καλύτερο μέσο για να συνδεθούμε με το εδώ και το τώρα.
Όταν αθλούμαστε ή όταν κάνουμε μια πρακτική yoga.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ujjayi αναπνοή όταν κάνουμε μια αερόβια δραστηριότητα όπως το τρέξιμο, το περπάτημα ή το ποδήλατο. Θα μας βοηθήσει να ανεβάσουμε την θερμοκρασία στον κορμό μας και να αυξήσουμε την αναπνευστική μας ικανότητα και την αντοχή. Όταν κάνουμε yoga η ujjayi αναπνοή μπορεί να δώσει μια τελείως διαφορετική διάσταση στην πρακτική μας. Είναι το μέσο που θα μας φέρει στην τέλεια επαφή με το σώμα μας, θα αυξήσει την ευλυγισία μας και θα μας βοηθήσει να κινηθούμε από την μία θέση στην άλλη με βαθιά συνειδητότητα. Γενικότερα, μπορούμε να δώσουμε ροή και ενέργεια στην πρακτική μας, να την βαθύνουμε και να την εξελίξουμε τόσο σε σωματικό όσο και σε νοητικό επίπεδο μέσω αυτής της πρακτικής.
Οποιαδήποτε στιγμή μέσα στην μέρα.
Δεν είναι ανάγκη να είμαστε εκνευρισμένοι ή να υποφέρουμε ήδη από μια δύσπνοια. Μπορούμε να αρχίσουμε να εφαρμόζουμε την ujjayi, οποιαδήποτε ώρα και στιγμή εμείς θέλουμε. Την ώρα που ξεκινάμε να περπατήσουμε προς την στάση του λεωφορείου, ή όσο περιμένουμε το ραντεβού μας σε έναν γιατρό, μπορούμε να γυρίσουμε την λειτουργία της αναπνοής μας από αυτόματη σε συνειδητή, και να ενεργοποιήσουμε ένα άλλο κομμάτι του εγκεφάλου μας. Έτσι θα αξιοποιήσουμε τον χρόνο μας, θα έχουμε μια πιο συνειδητή εμπειρία, θα έρθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας και την ύπαρξή μας και θα προσφέρουμε στο σώμα μας πλούσιες ποσότητες οξυγόνου που θα μας αναζωογονήσουν.
Τα οφέλη της ujjayi
H Ujjayi pranayama όπως λέει ο Krishnamacharya, “είναι μια εξισορροπιστική και ηρεμιστική αναπνοή που αυξάνει την οξυγόνωση και χτίζει εσωτερική θερμότητα στο σώμα.”
Ας δούμε αναλυτικά ποια είναι τα οφέλη της και για ποιους λόγους θεωρείται τόσο σημαντική:
- ηρεμεί τον νου
- προσφέρει μια έντονη αίσθηση ηρεμίας και γαλήνης
- βοηθά να συνδεθούμε με τον εσωτερικό μας εαυτό και να αναπτύξουμε την επίγνωσή μας
- μας δίνει άμεση πρόσβαση και έλεγχο στο ενεργειακό μας σώμα
- διεγείρει τα ενεργειακά μας κανάλια (nadis)
- αυξάνει την δυνατότητα συγκέντρωσης
- διευκολύνει την ροή του prana
- μας βοηθά να ηρεμήσουμε νοητικά, αλλά και σωματικά
- εξισορροπεί το καρδιοαναπνευστικό σύστημα
- γυμνάζει το διάφραγμα και αυξάνει την αναπνευστική ικανότητα
- αυξάνει την αντοχή μας στην άσκηση και την κάνει πιο συνειδητή
- αποτοξινώνει
- αυξάνει την περιεκτικότητα του οξυγόνου στο αίμα
- ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση
- ανακουφίζει τον πονοκέφαλο
Ένα ρητό λέει πως όταν κάποιος έχει τον έλεγχο της αναπνοής του κανένας δεν μπορεί να του στερήσει τη γαλήνη. Πραγματικά μπορούμε μέσω της ujjayi αναπνοής να χτίσουμε μια καθημερινή συνήθεια που θα μας προσφέρει αυτοκυριαρχία και έλεγχο σε οτιδήποτε μας συμβαίνει. Θα μπορούμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι και υπομονετικοί στις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της καθημερινότητάς μας. Με αυτό το εργαλείο, παίρνουμε εμείς τον έλεγχο. Με μια ή περισσότερες αναπνοές θα μπορούμε να επεξεργαστούμε, να σκεφτούμε, να αφομοιώσουμε. Με την μαγεία της αναπνοής θα γίνουμε πιο συνειδητοί, περισσότερο στοχευμένοι, και σίγουρα πιο αποτελεσματικοί.
Πηγές:
http://wanderlust.com/journal/uncover-the-mystery-of-ujjayi-breath
http://www.mindbodygreen.com/0-5823/8-Reasons-Why-We-Use-Ujjayi-Breath-in-Yoga.html
http://www.chopra.com/articles/learn-the-ujjayi-breath-an-ancient-yogic-breathing-technique
https://www.ekhartyoga.com/blog/a-guide-to-ujjayi-breath
Στόχος μας να αποτελεί την πρώτη επιλογή για κάθε αναγνώστη που θέλει να διανύσει το ταξίδι της ζωής του όμορφα και με θετικό τρόπο.
Αν θέλεις κι εσύ να συμμετέχεις στην ομάδα μας, σαν αρθρογράφος ή συνεργάτης, στείλε μας μήνυμα στο [email protected]
- Το αστρολογικό πορτρέτο του Δεκέμβρη! - 02/12/2024
- Glühwein: Το γλυκό ποτό με άρωμα Χριστουγέννων! - 29/11/2024
- Ευτυχία είναι να προσφέρεις και να βοηθάς… - 29/11/2024
